Aktualności
Alfabet Marcela Chyrzyńskiego
2018-01-31
A jak Akademia, E jak Ewelina, F jak Fajki, I jak Inspiracje…
Marcel Chyrzyński, styczniowy KOMPOZYTOR MIESIĄCA, litera po literze przybliża nam swoją twórczość i codzienność.
A jak Akademia Muzyczna w Krakowie
Z tym miejscem związany jestem ponad połowę mojego życia. Najpierw studia w klasie kompozycji prof. Marka Stachowskiego na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (1990-95), a później jako wykładowca (do dnia dzisiejszego). W rodzimej uczelni uzyskałem również stopnie naukowe: w 1998 roku – doktora w zakresie kompozycji, a w 2010 – doktora habilitowanego sztuk muzycznych. Od roku 2014 jestem również dyrektorem Instytutu Komozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki.
C jak Chołoniewski
Wprowadził mnie podczas studiów kompozytorskich w tajniki muzyki elektroakustycznej. Stworzyliśmy zespół „mc2” i zagraliśmy wspólnie kilka udanych koncertów.
E jak Ewelina
Moja żona, przyjaciel, najbliższa mi osoba. Ukończyła muzykologię, zna się na muzyce współczesnej i ma podobną wrażliwość do mojej. Zadedykowałem jej „Extended Perception of Echo” na orkiestrę smyczkową.
F jak Fajki
Nie tylko palę fajki, ale również je zbieram. W swojej kolekcji mam ponad 250 egzemplarzy. Głównie fajki angielskie, irlandzkie, duńskie, włoskie, niemieckie, francuskie, polskie oraz stare chińskie i japońskie kiseru. Najstarszą w kolekcji fajką jest japońska kiseru z XVIII wieku.
I jak Inspiracje
Dziedzictwo kultury europejskiej oraz japońskie drzeworyty, buddyzm, filozofia zen, uniwers, życie…
J jak Japonia
Jeden z moich ulubionych krajów. Od początku lat 90-tych fascynuje mnie jego kultura. Uwielbiam brzmienie fletu shakuhachi oraz shamisenu i koto. Do tej pory odwiedziłem ten kraj kilkakrotnie.
K jak Klarnet
Mój główny instrument w szkole podstawowej i liceum muzycznym. Jeden z moich ulubionych. Stąd też w moim dorobku artystycznym znajduje się wiele utworów z wykorzystaniem tego instrumentu.
M jak Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów Krakowskich
Na festiwalu tym (wtedy nazywał się jeszcze Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich) zadebiutowałem w 1994 roku koncertem monograficznym. Zaprezentowanych wtedy było moich pięć kompozycji. W roku 2014 zostałem wybrany przez Zarząd Związku Kompozytorów Polskich Oddziału w Krakowie na nowego dyrektora festiwalu.
N jak Nihonto
Oprócz fajek kolekcjonuję również nihonto, czyli rzeczy związane z uzbrojeniem samurajskim. W swojej kolekcji posiadam m.in. eksponaty z XVI wieku (zbroję i miecz tachi mistrza Norinagi), z połowy XVII wieku (katanę mistrza Kotetsu) oraz ponad 30 tsub (gard do mieczy) z okresu Edo i Meiji (XVIII i XIX wieku). Część mojej kolekcji zaprezentowana została na największej w Polsce wystawie nihonto – „Piękno wykute w stali” w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w 2010 roku.
O jak Opera
Od dłuższego czasu noszę się z zamiarem stworzenia opery kameralnej z użyciem instrumentów akustycznych, elektroniki i warstwy wideo. Cały czas jednak szukam odpowiedniego libretta.
P jak Podróże
Lubię poznawać nowe kraje i ich kultury. Razem z rodziną oraz ze względów zawodowych odwiedziłem wiele krajów w Europie, Ameryce Północnej i Afryce. Najbardziej jednak inspirują mnie kraje azjatyckie. Odwiedziłem już Chiny, Hong Kong, Tajlandię, Malezję, Singapur, Koreę Południową i Japonię.
S jak Stachowski
Profesor Marek Stachowski był moich Mistrzem podczas studiów w Akademii Muzycznej w Krakowie. Nauczyłem się od niego m.in. kształtowania formy (również w kontekście percepcji słuchacza), wykorzystywania i przetwarzania motywów oraz dbałości o zapis partyturowy. Był człowiekiem otwartym, o niezwykłej inteligencji i erudycji, pomocnym, dystyngowanym, ale jednocześnie z dużym poczuciem humoru. Dwa z moich utworów dedykowałem profesorowi Stachowskiemu.
T jak Teatr
Z teatrem związany jestem od 1998 roku, kiedy napisałem muzykę do dramatu Ramona del Valle-Inclana pt. „Słowa boże”. Spektakl w reżyserii Bartosza Szydłowskiego został wystawiony w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Od tego momentu napisałem muzykę do kilkunastu przdstawień.
U jak Ukiyo-e
Do tej pory powstały trzy utwory inspirowane japońskimi drzeworytami ukiyo-e, czyli obrazami przemijającego świata: „Ukiyo-e” na orkiestrę smyczkową (2012), „Ukiyo-e No. 2” – koncert na flet i orkiestrę symfoniczną (2015), „Ukiyo-e No. 3” – koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną (2016). Obecnie, na zamówienie Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego w Zakopanem, powstaje „Ukiyo-e No. 4” na klarnet, waltornię, fortepian i orkiestrę smyczkową. Prawykonanie odbędzie się w lipcu 2018 roku w Zakopanem, a kolejne najbliższe wykonania będą miały miejsce w Katowicach, Daegu (Korea Płd.) oraz Krakowie.
W jak Wilczur
Mój ukochany owczarek niemiecki Axa.
Z jak ZKP
Członkiem ZKP zostałem w roku 1995 i od razu zostałem przyjęty na członka zwyczajnego. Od 2002 roku jestem członkiem Zarządu ZKP Oddziału w Krakowie, począwszy od roku 2005 (2005–2007, 2009–2011 i 2013–2019) także jako członek Zarządu Głównego ZKP. W roku 2016 zostałem wybrany na prezesa Zarządu Związku Kompozytorów Polskich oddziału w Krakowie.
© PWM / fot. Bartek Barczyk
Najczęściej czytane:
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
