Aktualności
Ludomir Różycki w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego – w 140. rocznicę urodzin
2023-09-18
18 września 2023 roku przypada 140. rocznica urodzin Ludomira Różyckiego. Z tej okazji Polskie Wydawnictwo Muzyczne przypomina twórczość tego wybitnego przedstawiciela muzycznej Młodej Polski. W katalogu Oficyny znajdują się m.in. wirtuozowski Koncert skrzypcowy op. 70, wybór literatury fortepianowej o znacznych walorach estradowych oraz jazzowe reinterpretacje i impresje na temat twórczości Różyckiego. Sylwetkę i dzieła kompozytora przybliżają też poświęcone mu dwa odcinki wydawanego przez PWM podcastu „DNA Muzyki Polskiej”.
Kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog Ludomir Różycki (ur. 18 września 1883 w Warszawie, zm. 1 stycznia 1953 w Katowicach), uważany jest za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli Młodej Polski w muzyce. Spod jego ręki wyszły znakomite opery (jak Eros i Psyche czy Casanova), uchodzi też za pioniera polskiego baletu narodowego – jego Pan Twardowski w samych latach 1921-1929 doczekał się aż 300 przedstawień. Uwagę zwraca również jego bogata i atrakcyjna muzyka fortepianowa oraz mistrzowsko nakreślone utwory skrzypcowe.
Pierwsze wydanie enigmatycznego dzieła – Koncert skrzypcowy op. 70
Historia Koncertu na skrzypce i orkiestrę op. 70 owiana jest tajemnicą. Zachowały się trzy przekazy rękopiśmienne przechowywane w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie: kompletna partytura wyciągu fortepianowego w dwóch wersjach oraz niekompletna partytura orkiestrowa, zawierająca początkowe 87 taktów pierwszej części Andante i cztery dodatkowe strony zapisków nutowych. Kolejne pytania nasuwa sama partia solowa skrzypiec – choć jest znakomita, w rękopisach zawiera pojedyncze nuty i akordy, które są niemal niewykonalne.
Po niemal 80 latach od powstania dzieło doczekało się swojego pierwszego wydania – w katalogu PWM w serii Strumento znajdziemy edycję wykonawczą koncertu, zawierającą wyciąg fortepianowy i głos solowy. Opracowanie przygotował Janusz Wawrowski – skrzypek, wykładowca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, laureat nagrody muzycznej Fryderyk (2017, 2019) oraz Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2023). W wydaniu Wawrowski dokonał koniecznych modyfikacji w partii skrzypiec solo, jednocześnie starając się wgłębić w tekst kompozytora, zrozumieć jego pomysły, wcielić się niejako w rolę jego konsultanta. Ostateczne decyzje dotyczące pewnych zmian tekstu podjął po wielu analizach, próbach oraz wykonaniach koncertowych – tak, aby wprowadzić je z szacunkiem do dzieła oraz kompozytora.
„Jeśli ktoś myśli, że Karłowicz jest trudny, powinien sięgnąć po Różyckiego”, mówił Wawrowski w rozmowie z Agatą Kwiecińską dla podcastu „DNA Muzyki Polskiej”. Odcinek z udziałem skrzypka dostępny jest na kanale YouTube Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz na dnamuzykipolskiej.castos.com.
Utwory fortepianowe – po raz pierwszy od czasów Różyckiego
W katalogu PWM znajduje się także godny uwagi wybór utworów fortepianowych Różyckiego o dużych walorach estradowych. Wiele z nich to kompozycje niewydawane od czasów pierwodruku. Edycje wykonawcze opracował pianista Grzegorz Mania – absolwent Akademii Muzycznej w klasie prof. Stefana Wojtasa i Guildhall School of Music and Drama w Londynie. Jako solista i kameralista występował w kraju i za granicą, koncertując m.in. w Filharmonii Krakowskiej, Zielonogórskiej, NOSPR, St. Martin in the Fields w Londynie, a także w Operze oraz Konserwatorium Muzycznym w Hanoi (Wietnam).
W serii Strumento znajdziemy m.in. cykl czterech miniatur Italia op. 50. Utwory te są przejawem z jednej strony sięgania przez Różyckiego do inspiracji pozamuzycznych (głównie plastycznych i literackich), z drugiej - jego fascynacji włoską kulturą. Budzą one skojarzenia z „włoską” księgą Lat pielgrzymstwa Liszta. Z kolei w tryptyku Tańce polskie op. 37 znajdziemy ukłon w stronę tradycji chopinowskiej oraz zwrot ku wątkom narodowym. Inspiracje polskim folklorem są jednak dla Różyckiego raczej pretekstem do fantazjowania, stworzenia frapujących muzycznych obrazków wyróżniających się ciekawą harmoniką, niebanalną rytmiką i zróżnicowaniem artykulacyjnym. Wszystko to buduje niezwykłą kolorystykę trzech miniatur, nadaje im niezwykłej żywiołowości i pozwala na zaprezentowanie bogatych możliwości pianistycznych.
Zeszyt poświęcony fantazjom łączy utwory młodzieńcze z twórczością dojrzalszą – w Fantaisie op. 11 wybrzmiewa indywidualny język twórczy młodopolskiego kompozytora, będący fuzją późnoromantycznej ekspresji i wpływów impresjonizmu. Fantaisiestücke op. 46 pochodzą natomiast z późniejszego okresu twórczości. Każda z pięciu miniatur stanowi odrębny, frapujący obraz muzyczny. Z cyklu wyłania się sylwetka kompozytora świadomie i twórczo nawiązującego do tytanów literatury fortepianowej, znakomitego kolorysty umiejętnie budującego muzyczną narrację.
Zeszyt Poematy na fortepian zawiera trzy utwory: Im Spiel der Wellen op. 4, Balladynę op. 25 i Lagunę op. 36. Poematy te to nie wprawki do wielkiej symfoniki, lecz pełnokrwiste kompozycje na fortepian. Różycki operuje brzmieniem instrumentu w sposób niezwykły: buduje potężne, niemal symfoniczne kulminacje, konstruuje przebiegi niekiedy wzburzone, innym razem perliste i zwiewne, które mistrzowsko imitują naturę. Potrafi też wzruszyć fragmentami o niezwykłej tkliwości i intymności.
O niuansach twórczości fortepianowej Różyckiego oraz tajnikach pracy nad wydaniami wykonawczymi będzie można dowiedzieć się z nadchodzącego odcinka podcastu „DNA Muzyki Polskiej”. Te zdradzi Grzegorz Mania w rozmowie z Mateuszem Borkowskim – premiera już w najbliższy czwartek, 21 września o godzinie 9.00.
Powyższe wydania utworów fortepianowych Ludomira Różyckiego zostały zrealizowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Po raz pierwszy na jazzowo – INSPIRED BY LUDOMIR RÓŻYCKI od ANAKLASIS
Muzyka Różyckiego zafascynowała także znakomitego pianistę Kubę Stankiewicza, który przeniósł ją na grunt jazzu. Efekty tej pracy zostały zarejestrowane i wydane na najnowszym krążku od ANAKLASIS – INSPIRED BY LUDOMIR RÓŻYCKI. Stankiewicz jest jednym z najciekawszych polskich pianistów jazzowych, współpracował m.in. z Janem Ptaszynem Wróblewskim, Zbigniewem Namysłowskim, Artiem Shawem i Artem Farmerem. Od lat bada wpływ polskiej przedwojennej muzyki filmowej na rozwój jazzu, nagrywał świetne albumy z muzyką Victora Younga, Bronisława Kapera oraz Henryka Warsa, a także ich mistrza – Romana Statkowskiego. Wariacje na tematy zaczerpnięte z utworów Różyckiego to nic innego jak kolejny etap tej samej wyprawy do źródeł. INSPIRED BY LUDOMIR RÓŻYCKI to drugi album Kuby Stankiewicza wydany przez ANAKLASIS, po krążku inspirowanym muzyką Romana Statkowskiego. Tym razem, oprócz solowych reinterpretacji, na płycie znalazły się także utwory nagrane wspólnie ze znakomitymi artystami: wokalistką Grażyną Auguścik, Jakubem Olejnikiem i Darkiem Oleszkiewiczem na kontrabasach oraz Przemysławem Jaroszem i Tiną Raymond przy perkusji. Trzon płyty stanowi osiem utworów Różyckiego, które stały się podstawą do jazzowych reinterpretacji. Krążek dostępny jest na CD oraz w serwisach streamingowych.
Najczęściej czytane:
Od symfonii, przez kameralistykę, po spektakl muzyczny – grudzień będzie miesiącem różnorodnych premier, za sprawą których polska muzyka współczesna wzbogaci się o cztery nowe kompozycje. Koncerty z najnowszymi dziełami Marcela Chyrzyńskiego, Joanny Wnuk-Nazarowej, Zygmunta Krauze i Katarzyny Głowickiej odbędą się w Katowicach, Bydgoszczy i Warszawie.
Dźwięk to zjawisko fascynujące. Kiedy wybrzmi, natychmiast ulatuje. Przez tysiące lat podejmowano próby jego uchwycenia, jednak dopiero wynaleziony przez Edisona w XIX wieku fonograf przyniósł upragniony sukces. Co wydarzyło się dalej? Jak wyglądały narodziny fonografii w Polsce? Co nagrywano i jaką aparaturą? Na te pytania (i wiele innych) odpowiada Katarzyna Janczewska-Sołomko w książce Zatrzymane dźwięki. Fonografia polska do 1918 roku. Publikacja już w sprzedaży.
22 listopada spotkaliśmy się w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie. Gościnne progi szkoły przyjęły ponad 220 uczestników!
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia płytowa ANAKLASIS i Filharmonia Śląska zapraszają na koncert poświęcony twórczości Witolda Szalonka, który odbędzie się 3 grudnia o godz. 19:00 w Filharmonii Śląskiej. Okazja jest szczególna, bowiem tego wieczoru odbędzie się premiera najnowszych publikacji nutowych oraz dwóch albumów płytowych z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza.
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
