Aktualności
Odszedł Zbigniew Penherski
2019-02-05
4 lutego w Warszawie zmarł kompozytor Zbigniew Penherski. Rodzinie i bliskim składamy najszczersze wyrazy współczucia.
Zbigniew Penherski studia z zakresu kompozycji rozpoczął w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu u Stefana Bolesława Poradowskiego, a kontynuował w PWSM w Warszawie u Tadeusza Szeligowskiego (dyplom w 1959 roku). W uczelni tej kształcił się także w dziedzinie dyrygentury pod okiem Bohdana Wodiczki. Zaraz po studiach został dostrzeżony na tle innych młodych twórców: został laureatem Konkursu Młodych ZKP za Ostinata (1960). Nagrodzono go również za utwór Musica humana (1963, Konkurs im. Grzegorza Fitelberga) oraz Kroniki mazurskie II (1973, Konkurs im. Artura Malawskiego). Pod koniec lat 60. otrzymał roczne stypendium Rządu Holenderskiego i wyjechał na studia w Instytucie Sonologii w Utrechcie.
Od pierwszych kompozycji Zbigniew Penherski jawił się jako kompozytor indywidualny, bezkompromisowy, szukający oryginalnego języka wypowiedzi, a przy tym niezwykle wrażliwy. Jego muzyka wyrasta z tradycji awangardowych, jest zakorzeniona w sonoryzmie, ma wyrazisty, motoryczny charakter. Nadrzędną funkcję w utworach Penherskiego pełniła forma. W komentarzu do jednego z utworów, parafrazując słowa biblijne kompozytor wyrażał przekonanie, że „na początku była forma”. To założenie pociąga za sobą kolejne: muzyka niczego nie ilustruje, a już z pewnością nie przedstawia stanu duszy ludzkiej. Konsekwencją nakierowania na muzykę autonomiczną jest szereg utworów, które odzwierciedlają różne rodzaje narracji muzycznej: statyczną, narastającą, złożoną z szeregu kadencji. Jak dalece forma góruje nad treścią, ujawnia opera Zmierzch Peryna (1972), w której libretto podporządkowane jest muzyce i stanowi raczej pretekst do akcji muzycznej, niźli przedstawia realną historię.
Istotne znaczenie dla muzyki Penherskiego miały także polirytmia i polimetria, wymagające nierzadko użycia podczas wykonania metronomów, wyznaczających różne tempa (Kwartet instrumentalny, 1970; String play, 1980). Tytuły utworów, choć ewokują różne znaczenia, nie oznaczają odzwierciedlenia tradycyjnych wzorów. W Jeux parties (1984), choć pojawia się element dialogowania, nie odnajdujemy nawiązania do średniowiecznego wzorca. W Incantationi I muzycy wchodzą na scenę kolejno i podobnie – pojedynczo wychodzą, a ostatni z wykonawców wyrzuca piłeczkę do ping-ponga, której dźwięk zamyka utwór. W Kwartecie instrumentalnym partytura-diagram określa architektonikę całości, lecz realizacja poszczególnych elementów poddana jest wyczuciu muzyków. Tytuł nawiązuje do aleatorycznych rozwiązań – choć utwór pierwotnie został wykonany przez fortepian, klarnet, puzon i wiolonczelę, jego realizację można powierzyć dowolnym czterem wykonawcom.
Szczególne miejsce w dorobku Zbigniewa Penherskiego zajmowały utwory radiowe, w których prócz tradycyjnej gry na instrumentach obecne są dodatkowe efekty techniczne (m.in. opera radiowa Sąd nad Samsonem, 1967).
Najczęściej czytane:
Muzykolodzy nazywają go potocznie „Kras 52” – od sygnatury, jaką nadano mu w Bibliotece Krasińskich. To najcenniejsze polskie źródło średniowiecznej muzyki polifonicznej, która kształtowała dźwiękowy krajobraz ówczesnego Krakowa oraz dworu pierwszych Jagiellonów. Teraz manuskrypt zyskuje nowe życie dzięki wydaniu wykonawczemu w opracowaniu Agnieszki Budzińskiej-Bennett i Marca Lewona. „Kodeks Krasińskich” ukaże się już 20 marca nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Moc muzyki to osiem arkuszy sporządzonych według autorskiej metody Michała Moca. Uczą, jak aktywnie słuchać muzyki, rozwijać muzyczną spostrzegawczość i wyobraźnię oraz zwiększać kompetencje w obszarze kształcenia słuchu.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza na spotkanie autorskie wokół książki Granice niczego. Podczas 11 edycji Festiwalu Prawykonań, 15 marca 2025 o godzinie 13.00 w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, Krzysztof Knittel wraz z Michałem Mendykiem opowiedzą o pracy nad książką, o towarzyszących im inspiracjach, a także spróbują odnaleźć odpowiedź na pytanie: gdzie są granice niczego?
Dołącz do nas we wspólnym świętowaniu dzięki radiowej Dwójce! Zapraszamy do słuchania transmisji radiowej nadawanej na żywo prosto z jubileuszu osiemdziesięciolecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu, a także retransmisji koncertów jubileuszowych na antenie Programu Drugiego Polskiego Radia.
#wyostrzsłuch na nominowane albumy od ANAKLASIS! Po raz kolejny płyty wydane przez wytwórnię płytową działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego nominowano do prestiżowych nagród fonograficznych Fryderyk.
Katowice ponownie staną się centrum polskiej muzyki współczesnej. 11. Festiwal Prawykonań, który odbędzie się w dniach 14-16 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, będzie okazją do wyjątkowych odkryć – tych najnowszych, ale także tych, które na swój czas musiały poczekać. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
Rozpoczynający się miesiąc ma szansę zapisać się w historii muzyki polskiej nie tylko ze względu na dużą liczbę prawykonań. Uwagę entuzjastów muzyki skupią wydarzenia w Krakowie, Wrocławiu, Katowicach i Warszawie. Swoje premiery będą miały tam zarówno utwory najnowsze, jak i dzieła starsze, które po wielu latach zapomnienia zostaną włączone do życia koncertowego.
Bezprecedensowy hit teatralny – w samej Warszawie w ciągu 50 lat od prapremiery doczekał się 800 przedstawień. Kiedy Polacy nie posiadali własnego państwa, rozpowszechniał rodzimą kulturę i tańce, docierając m.in. do Paryża, Pragi, Lwowa, Mińska, Kijowa, Wilna, Petersburga czy Moskwy. W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu bierzemy pod lupę Wesele w Ojcowie, szukając Ojca (a raczej Ojców!) jego sukcesu.
Występuje na najsłynniejszych estradach muzycznych: nowojorskich Carnegie Hall i Lincoln Center, Concertgebouw w Amsterdamie, na BBC Proms w londyńskiej Royal Albert Hall czy wiedeńskich Musikverein i Konzerthaus. W lutym 2021 roku podpisała ekskluzywny kontrakt z prestiżowym wydawnictwem fonograficznym Deutsche Grammophon. Od tego roku Bomsori Kim nosi zaszczytny tytuł ambasadorki twórczości Grażyny Bacewicz, na całym świecie bowiem wykonuje i promuje muzykę tej najważniejszej polskiej kompozytorki.
Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy zaprasza do udziału w Konkursie Kompozytorskim na utwór symfoniczny inspirowany gobelinem Jerzego Krechowicza Piesomen Antropon (Uczyńmy Człowieka) Ceta.Konkurs adresowany jest do profesjonalnych kompozytorów urodzonych przed 10 kwietnia 1999 r. Termin zgłoszenia partytur upływa z dniem 1 kwietnia 2025 roku.
