Aktualności
KOMPOZYTOR MIESIĄCA: kim jest Zbigniew Bargielski?
2022-01-21
Dziś swoje 85. urodziny obchodzi Zbigniew Bargielski – twórca, którego działalność przybliżamy w ramach styczniowej edycji akcji Kompozytor miesiąca. Jubilatowi składamy serdeczne życzenia, a odbiorcom przybliżamy ciekawostki na temat jego muzyki.
Zbigniew Bargielski to twórca nietuzinkowy, malarz dźwięków i marzyciel. Konsekwentnie, niemal od samych początków swej kariery kompozytorskiej, pisze muzykę oryginalną, nie poddając się żadnej z fal czy nurtów, które porywały kolejne pokolenia polskich twórców. Równie konsekwentnie, na przestrzeni lat, budował własny system porządkowania konstelacji dźwięków oraz koncepcję architektury swoich dzieł.
Od początku było wiadomo, że Bargielski to człowiek wielu talentów. Jeszcze zanim zdobył dyplom średniej szkoły muzycznej, dostał się w Lublinie na studia chemiczne oraz na prawo, był też świetnie zapowiadającym się lekkoatletą. Jednak to muzyka zwyciężyła. Na kompozycję w Warszawie do Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej został przyjęty od razu, bez egzaminów wstępnych – na podstawie stosu partytur. Wcześniej pisać muzykę uczył się praktycznie sam, studiując nocami podręczniki harmonii, kontrapunktu i instrumentacji oraz chłonąc próby filharmonicznych koncertów.
Później los okazał się kapryśny. Dwukrotnie prawie został wyrzucony ze studiów kompozycji – za drugim razem, gdy odważył się wyrazić niepoprawny politycznie apel do władz uczelni, skończyło się to rocznym zawieszeniem w prawach studenta i eksmisją z akademika. Wkrótce jednak przyszedł czas na sukcesy: wyjechał na prestiżowe stypendia do Paryża (do Nadii Boulanger), do Berlina (DAA), posypały się krajowe i międzynarodowe nagrody (dwukrotne wyróżnienie od Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów UNESCO) oraz zamówienia.
Oprócz komponowania, Bargielski zajmuje się pisaniem o muzyce (ale nie tylko – podjął na przykład próbę stworzenia powieści kryminalnej) oraz pedagogiką – jako nauczyciel w szkole muzycznej w Austrii, gdzie spędził ponad ćwierć wieku, a później jako profesor w bydgoskiej i krakowskiej akademii muzycznej. Ten wątek zaznaczył się też w jego muzyce. Znajdziemy tam lekkie lub rozbudowane edukacyjne kompozycje na fortepian zgromadzone pod wspólną nazwą – Pchli targ.
W każdej z nich, jak w krysztale, odbijają się rozmaite cechy muzyki Bargielskiego. Elegia lub Nokturn to podręcznikowe wręcz przykłady eksplorowanej przez niego formy „klockowej”. Pieśni oraz skomponowana dla wnuczki Wandy prosta Kołysanka wpadają w podobne liryczne tony, które znajdziemy w Koncercie na skrzypce i orkiestrę. Bargielski nie stroni też od postmodernistycznych skojarzeń: Bluesy i Tanga zdradzają sympatię dla muzyki rozrywkowej, a w niektórych miniaturach wysłyszeć można echa muzyki dawnych kompozytorów: Beethovena, Czajkowskiego, Brahmsa, Szymanowskiego.
Pogodne usposobienie i poetycka inwencja autora dają o sobie znać w tytułach, wymyślanych zawsze po ukończeniu kompozycji. Scrabble, Capstrzyk, Lew w wannie – w nazwach tych tkwi zachęta do podążania drogami wyobraźni. Nawet w drobnych utworach i z użyciem tylko jednego instrumentu Bargielski potrafi wykreować barwne, impresjonistyczno-surrealistyczne obrazy, sięgając po wirtuozowskie figuracje, wyrazistą artykulację, zmienne metra, fantazyjne łączenia rejestrów i grę rezonansem. Nie bez powodu Ewa Szczecińska widzi w jego muzyce „zaproszenie do krainy dźwiękowych czarów”.
Zarówno Pchli targ, jak i inne publikacje Zbigniewa Bargielskiego i jemu poświęcone do końca miesiąca można kupić w księgarni Oficyny oraz za pośrednictwem strony internetowej z atrakcyjnym rabatem.
Natomiast zainteresowanych cyfrowym dostępem do materiałów nutowych zachęcamy do odkrywania muzyki Zbigniewa Bargielskiego za pośrednictwem aplikacji nkoda. A jeśli Waszym noworocznym postanowieniem jest nauczyć się grać lub podszkolić swoje umiejętności wykonawcze, zachęcamy do poznawania aplikacji con.sol.la.
Autorką artykułu o Zbigniewie Bargielskim jest Karolina Dąbek.
Najczęściej czytane:
To już osiemdziesiąt lat od kiedy Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Przypadający w 2025 roku jubileusz Oficyna uświetni serią koncertów z udziałem artystów najwyższej próby w renomowanych salach koncertowych w Polsce. Podczas licznych aktywności muzycznych i edukacyjnych towarzyszyć nam będzie najlepsza polska twórczość. Do wspólnego świętowania zapraszamy już 7 i 8 marca do Wrocławia!
W lutym po raz pierwszy wykonane zostaną najnowsze utwory Agaty Zubel i Zygmunta Krauze. Chociaż oba dzieła różnią się od siebie pod względem obsady czy sposobu konstrukcji, to w przypadku źródła inspiracji łączy je eksploracja zagadnień związanych z malarstwem.
Współczesny jazz i XV-wieczna polifonia – czy te światy da się pogodzić? Ależ tak! Dowodem na to jest płyta LAETA MUNDUS od wytwórni ANAKLASIS, która splata głosy dwóch epok w swoistą harmonię sfer. Od 29 stycznia album dostępny jest także na winylu.
Przeglądając spisy dzieł Franciszka Lessla, wśród kompozycji na fortepian i orkiestrę znajdziemy Kaprys i wariacje op. 10 oraz Potpourri op. 12. Nie wszyscy wiedzą jednak, że pod tymi tytułami tak naprawdę kryje się... jeden i ten sam utwór! Jak do tego doszło i co wspólnego mają z tym lipska prasa muzyczna, Tadeusz Kościuszko i polskie damy? W nowym cyklu „Historia pewnego utworu” co miesiąc weźmiemy pod lupę wybraną kompozycję – przypomnimy najciekawsze wątki związane z genezą jej powstania, procesem twórczym, recepcją i dalszymi dziejami.
Czy Wesoły Franiu istnieje naprawdę i czemu Kotek Tęsknotek jest smutny? O procesie nadawania tytułów utworom i współpracy przy tworzeniu publikacji nutowej dla dzieci opowiadają Patrycja Budziacka i Natalia Drozen-Czaplińska – autorki zbioru Wiolinkowe opowieści na skrzypce i fortepian wydanego w Serii Pedagogicznej PWM.
Dyrektor Artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic Szymon Morus oraz Polska Filharmonia Kameralna Sopot zapraszają młodych kompozytorów do wzięcia udziału w 8. Konkursie Kompozytorskim im. Krzysztofa Pendereckiego, który odbędzie się w ramach 15. edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic. Konkurs, organizowany co dwa lata, wspiera twórczość młodych artystów, stwarzając im przestrzeń do zaprezentowania swoich utworów przed profesjonalnym jury.
Podobno sam Józef Haydn kupował mu papier nutowy. Na temat jego pochodzenia wysnuto kontrowersyjne teorie, łącząc go z rodziną Czartoryskich. Był twórcą pierwszego polskiego koncertu fortepianowego. Mowa o Franciszku Lesslu, kompozytorze przełomu XVIII i XIX wieku, którego można uznać za najwybitniejszego przed Chopinem. Marcin Tadeusz Łukaszewski kreśli jego sylwetkę w najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poszukując prawdy i dementując narosłe wokół kompozytora mity.
225 polskich kompozytorów, 1500 utworów, kilkaset godzin muzyki! Rozpoczynamy kolejny rok z programem TUTTI.pl, dzięki któremu Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera wykonania muzyki polskiej. Beneficjenci otrzymują rabat na wypożyczenie materiałów orkiestrowych w wysokości 70% opłaty.
W ramach nowej odsłony akcji „Kompozytor/Kompozytorka Miesiąca” zajrzymy do pracowni twórców, związanych z naszym Wydawnictwem. Przyjrzymy się ich pracy — czy siadają przy fortepianie, rozkładają papier nutowy na pulpicie i zapisują ołówkiem kolejne dźwięki, czy może jednak instrument i przyrządy piśmiennicze zastąpili myszką i klawiaturą komputera? Naszą szczególną uwagę zwrócimy na ich biurka, przy których pomysły muzyczne materializują się na pięcioliniach kolejnych partytur. Akcji towarzyszą fotografie Bartka Barczyka.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne z dumą i radością prezentuje osiągnięcia mijających miesięcy. Rok 2024 to w Oficynie nie tylko nowe utwory, publikacje nutowe, książki i albumy muzyczne, ale także zasoby cyfrowe, wydarzenia koncertowe i edukacyjne oraz międzynarodowe projekty upowszechniające muzykę polską. Miniony rok to również czas intensywnych współprac w ramach licznych wydarzeń w świecie muzyki. Wydawnictwo rozwija się dynamicznie, będąc w centrum najważniejszych wydarzeń świata kultury i podejmując współpracę z partnerami najwyższej klasy.
