Aktualności
Bogdan Chmura wspomina prace nad Encyklopedią Muzyczną PWM
2023-04-03
Lata 80. były epoką manualno-analogową – ołówek, papier, kalka oraz maszyna do pisania stanowiły główne narzędzia autorów i redaktorów. Maszyna była elementem kluczowym w procesie „wykuwania się” Encyklopedii. Każdy, kto choć raz przekroczył progi Wydawnictwa, musi pamiętać łomot generowany przez te urządzenia – manufaktura przy Krasińskiego wysyłała sygnał, że cały „park maszynowy” pracuje pełną parą.
Autor był zobowiązany dostarczać teksty w formie maszynopisu. Biada temu, kto nie posiadał własnego sprzętu lub zaprzyjaźnionej maszynistki; ponoć wśród piszących była tylko jedna osoba, która miała przywilej oddawania rękopisów.
W nasze maszyny wkręcaliśmy „firmowy” papier z zaznaczoną liczbą wierszy (nie znaków) i szerokimi marginesami – miejscem na poprawki. Przyjęte hasło przechodziło przez redakcyjne sita, po czym wracało do autora, który musiał ustosunkować się do naniesionych (odręcznie) uwag i sugestii. W końcowej fazie tekst był już zupełnie nieczytelny, więc należało go ponownie przepisać... na maszynie, rzecz jasna.
Autorsko-redakcyjny „łańcuszek św. Antoniego” niebywale wydłużał powstawanie haseł i kolejnych tomów. Trzeba jednak pamiętać, że czas biegł wtedy wolniej, terminy – określenie „deadline” nie było jeszcze w użyciu – liczyły się mniej, zatem cały wysiłek załogi koncentrował się na tym, by tekst spełniał wyśrubowane standardy.
Mimo wieloetapowego systemu pracy i niezwykłej skrupulatności redaktorek zdarzały się wpadki, niekiedy bardzo poważne – np. przy haśle „Seifert” umieszczono zdjęcie... Michała Urbaniaka; co ciekawe, wydarzyło się to już w obecnych, cyfrowych czasach.
Największa zmorą autorów był dostęp do materiałów, a przypadku jazzu, także do nagrań i literatury fachowej. Miałem to szczęście, że w latach 80. często wyjeżdżałem do Sztokholmu, gdzie przesiadywałem na zmianę w bibliotekach (Szwedzi mieli całkiem przyzwoity leksykon pod red. A. Sohlmana oraz najnowszą wersję Grove’a) i centrum Kulturhuset, dysponującym bogatym zbiorem płyt. Notatki i fotokopie przywożone z zagranicy ułatwiały pracę, ale nie rozwiązywały problemu raz na zawsze. Lata 90. przyniosły pod tym względem pewną poprawę, wkrótce pojawił się internet, który „przewrócił stolik” – informacje były teraz na wciągnięcie ręki.
Podczas jednego z posiedzeń redakcyjnych dowiedzieliśmy się, że najnowsze wydanie encyklopedii Grove’a było ostatnim w wersji papierowej – tamtejsze kierownictwo zdecydowało, że od tej pory będzie ona ukazywać się wyłącznie w formie elektronicznej.
I wtedy padło nieśmiałe pytanie o to, czy kiedyś nasza Encyklopedia będzie dostępna w sieci. Ówczesny dyrektor PWM stwierdził, że na razie nie widzi takiej możliwości.
I oto po kilkunastu latach to, co było nierealne, właśnie się „materializuje” (czy raczej digitalizuje) – z epoki papieru, ołówka i stukających maszyn przenosimy się do cyberprzestrzeni.
I choć wersja internetowa pozbawi czytelnika przyjemności zmysłowego obcowania z dziełem, stworzy możliwość natychmiastowego dostępu do aktualnych (nareszcie!) informacji.
Bogdan Chmura
autor haseł jazzowych, redaktor naukowy działu „muzycy jazzowi”
Najczęściej czytane:
Mateusz Konopka, pedagog i puzonista, na stałe związany z Filharmonią Śląska im. H. M. Góreckiego, Orkiestrą Muzyki Nowej oraz Zespołem Państwowych Szkół Muzycznych im. W. Kilara, współpracujący m.in. z takimi renomowanymi orkiestrami jak: Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Sinfonietta Cracovia czy AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy, przygotował dla nas rekomendacje pięciu publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, po które warto sięgnąć, grając na puzonie.
Wśród nich nie tylko atrakcyjny materiał dydaktyczny, lecz również m.in. kompozycje Kazimierza Serockiego, które każdy puzonista powinien mieć w swoim repertuarze oraz utwory, które weszły do kanonu światowego repertuaru puzonowego.
Zapraszamy Was do zabawy! Napisz, która piosenka Zbigniewa Wodeckiego gości w Twoim sercu i dlaczego tak się stało. Śledź naszą stronę na Facebooku i wygraj premierową publikację "Piosenki" Zbigniewa Wodeckiego.
Utwory Zbigniewa Wodeckiego stały się standardami polskiej muzyki rozrywkowej. Wielka w tym zasługa jego talentu kompozytorskiego – był bowiem nie tylko ich wykonawcą, ale i kompozytorem. Od 24 czerwca śpiewanie i granie jego piosenek w domu, dla przyjemności staje się możliwe dzięki najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Prawykonanie Es lärmt das Licht, najnowszego utworu Agaty Zubel na sopran i orkiestrę smyczkową do tekstu Reinera Marii Rilkego, zwieńczy 30 czerwca rezydencję kompozytorki w HEMU - Haute École de Musique w Lozannie.
Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników muzyki na 46. Małopolski Festiwal Orkiestr Dętych ECHO TROMBITY, który odbędzie się w dniach 21 i 23 czerwca 2024 roku w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
Agata Zubel i Michał Moc po raz kolejny zapraszają młodych kompozytorów do czerpania inspiracji z piękna Islandii podczas tegorocznej, październikowej edycji programu rezydencji artystycznych. Zgłoszenia można przesyłać do 30 czerwca. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem przedsięwzięcia.
Wspólna gra w pamięć, dzięki której na bardzo zwyczajną rodzinę można spojrzeć z niezwyczajnej perspektywy. ALBUM RODZINNY – dzieło Jerzego Kornowicza do libretta Michała Rusinka to kolejna w tym roku premiera wydawnictwa ANAKLASIS. Tym razem marka fonograficzna poszerza grono swoich odbiorców o najmłodszych słuchaczy. Premiera płyty 21 czerwca.
Już po raz 21. Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza nauczycieli szkół muzycznych na Dzień Edukacji Muzycznej – wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz szkolny i akademicki polskiego środowiska muzycznego.
Kompozytor, pisarz, publicysta, krytyk muzyczny, pedagog, poseł na Sejm. Człowiek renesansu. Na pytanie jak łączy tyle różnych aktywności, Stefan Kisielewski odpowiadał, że stosuje „umysłowy płodozmian” – raz muzyka, raz polityka. W najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Małgorzata Gąsiorowska przygląda się życiu i twórczości Kisielewskiego, rysując intrygujący portret jednej z najbarwniejszych i najważniejszych postaci świata kultury PRL.
