Aktualności
Estetyka muzyczna jako ścieżka poznania. Nowa książka z serii Biblioteka Res Facta Nova
2023-06-26
Czy znaczenie muzyki da się wysłowić? „Muzyka doświadczenia. Eseje i studia” Marcina Trzęsioka to odpowiedź na liczne pytania z zakresu estetyki, w szczególności problematyki spadku XIX-wiecznej myśli o muzyce. To publikacja dla wszystkich, dla których proste odpowiedzi są niewystarczające, a prawdy o sztuce dźwięku szukają głęboko pod powierzchnią.
Romantyczne wizje, współczesna perspektywa
Począwszy od XIX wieku, sztuki stały się terenem próbowania nowych form duchowości; praktykowana do dziś eksploracja tajemniczych powiązań umysłu i świata to zadanie, które odziedziczyliśmy po romantykach i modernistach. Artyści dwóch ostatnich stuleci czerpali bowiem swe intuicje wprost z doświadczenia i twórczej wyobraźni, starając się przy tym odnaleźć porządek w gmatwaninie przeżyć. W procesie określania natury tego porządku szczególną rolę odegrała muzyka: sztuka dynamicznej współzależności i przeszywającej bezpośredniości.
Marcin Trzęsiok rozważa problemy natury estetycznej z różnych perspektyw. Sprawia to, że książka przybiera formę interdyscyplinarnych studiów o muzykach, pisarzach, filozofach i ludziach nauki, których wysiłki służyły artykulacji sensu postoświeceniowego doświadczenia świata w medium sztuki, a zwłaszcza muzyki.
Rzeczywiście, intuicje romantyczne są zadziwiająco żywotne, choć wydawało się przez jakiś czas, że już nie opuszczą historycznego lamusa i co najwyżej będą rozpalać słomiany ogień w głowach niewczesnych marzycieli. Sam znajduję się pod ich urokiem, więc nie mam zamiaru tego romantycznego dziedzictwa potępiać w czambuł. Chciałbym je raczej ponownie wyartykułować.
Fragment książki
BIBLIOTEKA RES FACTA NOVA to seria interdyscyplinarna, służąca wzbogaceniu polskiej humanistyki o refleksję dotyczącą muzyki. Wydawanym w jej ramach książkom – pracom polskim oraz przekładom wybitnych dzieł zagranicznych – przyświeca idea syntezy różnych dziedzin sztuki i nauki. Przypomina ona o dwóch prawdach: że muzyki nie można oderwać od kształtującej ją kultury, i że nie sposób wyobrazić sobie żywotnej kultury, która mogłaby się obyć bez muzyki i namysłu nad nią. Biblioteka Res Facta Nova nawiązuje do serii wydawniczej ukazującej się w latach 1969-1988 pod nazwą „Biblioteka Res Facta”. Patronat nad nią objęło pismo „Res Facta”, redagowane przez Michała Bristigera i Mieczysława Tomaszewskiego. Periodyk ten po okresowym wygaśnięciu odrodził się w roku 1994 pod nazwą „Res Facta Nova”, a od 2016 roku jego wydawcą ponownie jest Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
O AUTORZE:
Marcin Trzęsiok – teoretyk muzyki i filozof, wykładowca Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Autor książek: „Krzywe zwierciadło proroka. Rzecz o Księżycowym Pierrocie Arnolda Schönberga” (2002), „Pieśni drzemią w każdej rzeczy. Muzyka i estetyka wczesnego romantyzmu niemieckiego” (2009), „Dyptyk tragiczny. Muzyka i mit w Królu Edypie i Apollu Igora Strawińskiego” (2015). W ramach serii BRFN stworzył tłumaczenie książki „Człowiek, miłość i muzyka” Constantina Florosa.
Premierową książkę Marcina Trzęsioka można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, alenuty.pl, poczytaj.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju. Więcej na: FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTER
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
