Aktualności
„Rzeczy brzmiące”, czyli 66. „Warszawska Jesień”
2023-09-05
Już niebawem Warszawa znów stanie się stolicą nowej muzyki. 15 września rusza 66. odsłona Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, której tegoroczne hasło przewodnie to „Rzeczy brzmiące”. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest nie tylko partnerem Festiwalu, ale także współorganizatorem koncertu specjalnego odbywającego się w ramach przedsięwzięcia.
„>>Rzeczy brzmiące<< to temat 66. Warszawskiej Jesieni, która przynosi dźwiękowe i muzyczne instalacje, przestrzenie dźwiękowe i budynki wypełnione kształtami i dźwiękami”, komentuje tegoroczną edycję Festiwalu jej dyrektor, Jerzy Kornowicz. „Klasyczne instrumenty i zespoły zostaną zestawione z nowymi konstrukcjami, a wszystkie razem kompozytorzy i performerzy potraktują jak rozbrzmiewające obiekty. Przedstawiamy muzykę mniej narratywną, połacie dźwięku o bogatym życiu wewnętrznym – do pobycia z nimi, czasem spacerowania w ich otoczeniu”.
Koncert specjalny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego
W 2022 roku w programie głównym „Warszawskiej Jesieni” po raz pierwszy znalazł się koncert współorganizowany przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Organizatorzy kontynuują współpracę, 22 września zapraszając w progi Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina na koncert z muzyką kompozytorów związanych z PWM-em: Pawła Hendricha, Marcina Stańczyka, Jagody Szmytki i Krzysztofa Wołka. Wszystkie utwory wykonają artyści Orkiestry Muzyki Nowej prowadzeni przez Szymona Bywalca oraz zaproszeni soliści.
Phantomaticon na orkiestrę kameralną, fortepian i komputer Pawła Hendricha inspirowany jest twórczością i niewyczerpaną wyobraźnią Stanisława Lema. „W świecie wirtualnym można się bardziej zatracić niż odnaleźć – taką przestrogę zawarł Stanisław Lem w jednym ze swoich najsłynniejszych esejów, Summa technologiae. W kompozycji Phantomaticon ukazałem właśnie kwestię zatracenia się w sztucznym świecie”, komentuje kompozytor i dodaje, że „w utworze Phantomaticon rolą zespołu i elektroniki jest zbudowanie symbolicznego obrazu dystopijnego świata. Solista wcieli się natomiast w rolę ostatniego człowieka w posthumanistycznym świecie”. Przy fortepianie usiądzie Dorota Adamczak, a za projekcję dźwięku będzie odpowiadał Maciej Zadroga.
Unseen Marcina Stańczyka nawiązuje do czasu letniego przesilenia oraz związanych z nim mitów, wierzeń i obrzędów ku czci natury i żywiołów. Kulminacyjnym momentem było poszukiwanie magicznego kwiatu paproci. Utwór wpisuje się w nurt autorskiej koncepcji akuzmatycznej muzyki instrumentalnej Stańczyka. Jak wyjaśnia kompozytor, „jej celem jest pobudzenie wyobraźni odbiorców poprzez skupienie uwagi na dźwięku i wyłączenie zmysłu wzroku, co uniemożliwia słuchaczom rozpoznanie i zlokalizowanie źródeł poszczególnych brzmień” i dodaje, że „podczas wykonania należy zamknąć oczy lub założyć przygotowaną opaskę. Przymrużone powieki staną się wtedy ekranem, na którym wyświetli się film, wyjątkowy, bo inny u każdego odbiorcy”. Partię wokalną wykona Agata Zubel.
Tegoroczny koncert specjalny PWM na „Warszawskiej Jesieni” zaznacza także początek stałej współpracy Jagody Szmytki z Oficyną. Tematem verb(a)renne life!, który będzie zaprezentowany tego wieczoru, jest transformacja, której odzwierciedleniem jest ogień. Jakie rozważania przyświecały kompozytorce przy pisaniu tego utworu? „Coś starego musi zostać spalone, aby zrobić miejsce dla czegoś nowego. Coś trzaska i iskrzy w ogniu. Starożytne miasto płonie; nowe miasto rośnie. Stare zasady zostają zastąpione nowymi. Pojawiają się nowe kodowania, nowe połączenia i nowe języki”. Symbolem transformacji jest tu również zastąpienie tradycyjnego słownictwa muzycznego rozszerzonymi dźwiękami i gestami rozrywania papieru i łamania gałęzi.
Tytuł utworu Open/Close Krzysztofa Wołka odnosi się do konstrukcji klarnetu, w którym otwieranie i zamykanie otworów tonowych pozwala na zmianę wysokości dźwięku. Wykonanie nie będzie dla OMN debiutem – utwór powstał właśnie z myślą o jej muzykach, którzy prawykonali go w 2020 roku w siedzibie NOSPR. Na klarnecie basowym zagra Michele Marelli.
Muzyka z katalogu PWM
Jak co roku, w ramach koncertów na „Warszawskiej Jesieni” zabrzmią utwory kompozytorów związanych z Polskim Wydawnictwem Muzycznym. Wśród nich nie zabraknie pierwszych wykonań i polskich premier.
17 września w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego wystąpi obchodzący w tym roku 20-lecie działalności European Workshop for Contemporary Music. Młodzi artyści zainteresowani tajnikami muzyki współczesnej prawykonają Plakat Tadeusza Wieleckiego – wieloletniego dyrektora Festiwalu. Kompozytor nawiązał w utworze do wątków pozamuzycznych i sytuacji społeczno-politycznej. „Powołaniu do życia European Workshop for Contemporary Music – w 2003 roku, w przeddzień wejścia Polski do Unii Europejskiej – przyświecały dwie główne idee. Pierwsza, artystyczna: ćwiczenia się młodych muzyków w wykonawstwie nowej muzyki, a przez to poszerzania kręgu jej znawców i zwolenników. Druga to ta zawarta w Odzie do radości Schillera, następnie dobitnie wypowiedziana przez Beethovena i podjęta w hymnie Unii Europejskiej: WSZYSCY LUDZIE BĘDĄ BRAĆMI”, wspomina Wielecki. „Miałem to na uwadze podczas komponowania utworu dla EWCM z okazji dwudziestolecia jego istnienia i zapragnąłem nawiązać do tego podwójnego przesłania, to jest do idei harmonijnego współdziałania bliźnich ku wzajemnemu zrozumieniu oraz do idei ofiarnego działania na rzecz poważnej i wysokiej, szlachetnej i głębokiej, twórczej i odkrywczej współczesnej sztuki muzycznej”, dodaje.
Z kolej 23 września w Filharmonii Narodowej, w ramach koncertu zamykającego 66. „Warszawską Jesień”, po raz pierwszy w Polsce zabrzmi II Koncert fortepianowy na dwa fortepiany i orkiestrę symfoniczną Agaty Zubel. Swoją premierę miał jesienią ubiegłego roku w Londynie w wykonaniu London Philharmonic Orchestra prowadzonej przez Edwarda Gardnera. Utwór powstał dla pianistki Tomoko Mukaiyamy – obserwując jej występ kompozytorka zdała sobie sprawę, że dynamiczny, angażujący styl wykonawczy Mukaiyamy będzie pasował do teatralnego charakteru utworu. Koncert spaja dawne z nowym, wypełniając współczesnymi elementami trzy części utworu, ułożone – jak w tradycyjnym koncercie – na zasadzie kontrastu tempa i charakteru.
Mała Warszawska Jesień: Agata Zubel dla najmłodszych
W 2022 roku podczas Donaueschinger Musiktage Agata Zubel wywołała sensację utworem Na zewnątrz czasu na hologramową solistkę i orkiestrę. Za utwór otrzymała nagrodę SWR Symphonieorchester. Kompozytorka kontynuuje rozwijanie pomysłu na wprowadzenie hologramu do kompozycji tym razem w operze dla dzieci, która będzie miała premierę podczas tegorocznej „Małej Warszawskiej Jesieni”.
Akcja paraopery Uśmiech bez kota rozgrywa się w znanej krainie Po Drugiej Stronie Lustra. To monodram, w którym partie wokalne wszystkich postaci ze świata Alicji wykonane są przez jedną artystkę – Agatę Zubel. Utwór łączy kreatywność człowieka ze zdobyczami nowoczesnych technologii, które spaja feeria kolorów, kształtów i dźwięków. Uśmiech bez kota prezentowany będzie podczas tegorocznego Festiwalu w Teatrze Lalek Guliwer aż 16 razy! Szczegółowy harmonogram znajduje się na stronie organizatora.
Pełny program Festiwalu oraz informacje o biletach dostępne są na stronie „Warszawskiej Jesieni”.
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
