Aktualności
Instrument miesiąca: skrzypcowe rekomendacje Pawła Wójtowicza
2023-12-04
Rekomendacje publikacji na skrzypce Pawła Wójtowicza, które Artysta wybrał z ponad czterystu wydanych przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne, dotyczą tych materiałów nutowych, z którymi łączy go zarówno działalność muzyka, jak i nauczyciela. Skrzypek przypomina o twórczości naszych rodzimych kompozytorów, która jego zdaniem jest kwintesencją narodowego stylu i polskiej tradycji wiolinistycznej.
Eugenia Umińska, Studium gam i pasaży
Absolutny klasyk! Gamy grane przez pokolenia. Przygotowane dla skrzypków, którzy już posiadają pewną wiedzę i przygotowanie techniczne. Pani profesor Eugenia Umińska, znakomity krakowski pedagog, oparła cały materiał gam, sposoby ich ćwiczeń, aplikaturę, przebiegi dwudźwięków na swoim długoletnim doświadczeniu dydaktycznym. Pamiętam, że będąc studentem musiałem zagrać wszystkie z tych gam. Owszem, zaglądam do różnych nowych opracowań, ale jednak każdorazowo wracam do tego wydawnictwa.
Ewa Iwan, Gramy w gamy na skrzypce i fortepian
Ewę Iwan znam od wielu lat nie tylko jako wybitnego pedagoga, nietuzinkowego kompozytora, ale również wspaniałego, pełnego ciepła i życzliwości człowieka. Dzięki tym darom potrafi ona wyczarować dla dzieci muzyczne historyjki, w których problemy techniczne skrywa pod płaszczem kolorowych, wpadających w ucho melodii, tak chętnie granych przez najmłodszych. Z bogatej oferty jej wydawnictw zachęcam do zapoznania się ze zbiorem Gramy w gamy. Jest to świat Ewy Iwan, w którym uczy ona dzieci gam poprzez zabawę, śpiewanie piosenek i granie utworków w poszczególnych tonacjach z akompaniamentem fortepianu. Z pewnością materiał spodoba się najmłodszym i wszystkim pedagogom. Znakomite przygotowanie do wcześniej opisanego Studium gam i pasaży.
fot. Paweł Wójtowicz
Henryk Mikołaj Górecki, Trzy Małe Utworki op. 37
Kompozytor znany z m.in. III Symfonii czy Trzech utworów w dawnym stylu skomponował małe utworki dla dzieci, stawiających swoje pierwsze kroki w grze na skrzypcach. Warto zaznajomić się z tą nowością wydawniczą, w której bardzo prosty materiał nutowy solisty podparty został ciekawie brzmiącym harmonicznie akompaniamentem fortepianu. Piękne, kolorowe ilustracje na pewno spodobają się mały skrzypkom. To utworki, które wprowadzą dzieci w świat muzyki.
Grażyna Bacewicz, Łatwe duety na tematy ludowe
Pamiętam, jak wspólnie z moją żoną Anią wykonywaliśmy te niby łatwe duety w Bratysławie z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości. Publiczność była zachwycona ich niesamowitą harmonią i melodyjnością. Skoczne Krakowiaki, Marsz Groteskowy, Preludium czy Nokturn to barwne, muzyczne perełki, w których kompozytorka wyśmienicie ujęła polski, ludowy charakter. Dlatego miniaturki te są bardzo interesującym materiałem nie tylko do nauki gry w duecie, ale również mogą służyć dorosłym artystom, dla których będą iście wesołą, muzyczną zabawą.
Ignacy Jan Paderewski, Melodia op. 16
Kiedy kilka lat temu postanowiłem nagrać płytę z aranżacjami utworów na skrzypce i kwartet smyczkowy, pierwszym utworem, o którym pomyślałem była właśnie Melodia. Miniatura pozwala wykonawcom zaprezentować wszystkie barwy swojego instrumentu. Ignacy Jan Paderewski skomponował ten utwór w 1881 na fortepian. Polskie Wydawnictwo Muzyczne ma w swojej ofercie wydawniczej opracowanie na skrzypce i fortepian wybitnego polskiego skrzypka i pedagoga Stanisława Barcewicza. Warto sięgnąć po to opracowanie i wsłuchać się w piękno tego wyjątkowego utworu.
Emil Młynarski, Mazur G-dur op. 7
Ten Mazur od samego powstania zachwyca wszystkich swoją ekspresją i wirtuozerią. Jest to utwór energiczny, który w edycji polskiej znakomitej skrzypaczki Ireny Dubiskiej daje wykonawcom możliwość zaprezentowania szerokiego spektrum swoich umiejętności. Świetnie opracowane smyczkowania i aplikatura są gwarancją wykonania stylowego, iskrzącego się rytmami polskiego tańca narodowego. Emil Młynarski był nie tylko wspaniałym skrzypkiem, kompozytorem, dyrygentem ale również wybitnym pedagogiem (jego uczniem był m.in. Paweł Kochański) co stawia tę miniaturę w pierwszym rzędzie utworów, po które sięgam jako skrzypek i nauczyciel.
Karol Szymanowski, II Koncert skrzypcowy op. 61, Dz. 6
Skrzypek Paweł Kochański jako bliski przyjaciel Karola Szymanowskiego opracował wiele z jego utworów m.in. właśnie II Koncert skrzypcowy. To utwór, który nawiązuje do folkloru podhalańskiego. Napisany jest z wielkim rozmachem i wirtuozerią, co pozwala soliście zaprezentować nie tylko swoje umiejętności techniczne, ale również zauroczyć słuchaczy charakterystyczną dla Szymanowskiego zmysłową, liryczną frazą. Jest to jeden z moich ulubionych koncertów, który wykonałem z towarzyszeniem Orkiestry Opery Krakowskiej w 2007 roku z okazji obchodów Roku Kompozytora m.in. podczas widowiska plenerowego na Gubałówce. Polecam go wszystkim skrzypkom.
Henryk Wieniawski, Scherzo-Tarantelle op. 16
Utwory Henryka Wieniawskiego są zawsze wyzwaniem dla wykonawców. Kompozytor wyraził w nich swój indywidualny, wirtuozowski styl. Scherzo-Tarantella to pokaz umiejętności każdego skrzypka. Pierwszy raz z utworem zetknąłem się jako trzynastolatek. Wykonałem go wówczas w Sali Filharmonii Krakowskiej. Mój nauczyciel, ówczesny koncertmistrz Opery Krakowskiej Leszek Skrobacki uczył mnie tego utworu z opracowania prof. Zdzisława Jankhego. Jako wykonawcy i nauczycielowi nadal towarzyszy mi właśnie to wydawnictwo.
Henryk Wieniawski, Z tańców polskich
W ofercie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego znajduje się bardzo dużo wydań i opracowań różnych utworów Henryka Wieniawskiego. Są nimi koncerty, kaprysy, etiudy i miniatury. Chciałbym przypomnieć o pięknym zbiorze, który mnie jako skrzypkowi i nauczycielowi towarzyszy odkąd pamiętam, czyli od zawsze, a jest nim zbiór miniatur Z tańców polskich. Obertas, Dudziarz czy Kujawiak to klasyka stylu Wieniawskiego – energia, wirtuozeria, kantylena, śpiewność i polskość. Do Pieśni polskiej, będącej częścią zbioru mam specjalny sentyment, gdyż kojarzy mi się z moim tatą. Kiedy jako uczeń szkoły podstawowej ćwiczyłem żmudnie zapisane tam akordy mój ojciec (nie będący muzykiem) przyszedł i powiedział – Synku, graj to tak, jakbyś chciał opisać strumyk w naszych polskich tatrach. Raz płynie on spokojnie, raz spada kaskadą wodospadów. Pamiętam to do dziś. Jako dorosły muzyk przeglądając „na nowo” zbiór zauroczyłem się rzadziej wykonywaną miniaturą – Sielanka.
Paweł Wójtowicz, Etiudy-Kaprysy
Na koniec zapraszam do poznania moich Etiud-Kaprysów, które już od paru lat dostępne są w księgarni Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Niedawno pojawiło się drugie wydanie w nowej szacie graficznej, nawiązującej do tradycyjnych okładek PWM sprzed lat, co przyjąłem ze wzruszeniem. W zbiorze znajduje się 12 kaprysów o różnym stopniu trudności. Zostały przeze mnie tak napisane, aby młodym wykonawcom dostarczały wiele radości z możliwości prezentowania swoich umiejętności technicznych.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
