Aktualności
Instrument miesiąca: kontrabasowe rekomendacje Grzegorza Frankowskiego
2024-01-10
Publikacje, które prezentują kunszt kompozytorski „wysokich lotów”, dają nadzieję na dalszy rozwój literatury kontrabasowej, przedstawiają wielką twórczość na kontrabas solo i orkiestrę oraz stanowią doskonałe pozycje pedagogiczne. Oto wybór i rekomendacje wydawnictw nutowych, które przygotował dla nas w ramach akcji „Instrument miesiąca” Grzegorz Frankowski, kontrabasista współpracujący m.in. z Kevinem Kennerem, Vadimem Brodskim, Andreasem Schollem oraz autor pierwszej w Polsce szkoły gry na kontrabasie dla dzieci już od 6 roku życia.
George Frideric Haendel, Sonata g-moll na kontrabas i fortepian
Sonata Haendla w wydanej pozycji to transkrypcja Koncertu g-moll na obój, orkiestrę smyczkową i basso continuo HWV 287. Choć skalą trudności odbiega od popularnych 6 sonat wiolonczelowych Marcellego, to warto sięgnąć po te nuty w swojej praktyce pedagogicznej. Mamy tu bowiem do czynienia z wysokich lotów kunsztem kompozytorskim, dającym uczniowi szansę zasmakowania piękna barokowej formy instrumentalnej. Sama transkrypcja jest również udaną adaptacją kompozycji na instrument o skrajnie zróżnicowanym rejestrze i brzmieniu.
Ryszard Kusek, W dawnym stylu. Utwory na kontrabas (wiolonczelę) i fortepian
Przy ogromnym deficycie klasycznych form instrumentalnych napisanych na kontrabas, utwory W dawnym stylu Ryszarda Kuska doskonale wpisują się do repertuaru szkolnego pierwszych lat edukacji na kontrabasie. Szczególnie dwie pierwsze części Sonaty „Nadzieja” stały się sztandarowym utworem większości uczniów moich klas kontrabasu. Ta muzyka daje nadzieję, na dalszy rozwój literatury kontrabasowej w formach dostępnych dla młodzieży szkolnej.
Ryszard Kusek, Etiudowe oczko. Opowieści na kontrabas solo
Etiudy stanowią największy problem przy doborze repertuaru dla uczniów podstawowych i średnich szkół muzycznych. Choć istnieje dość duża spuścizna tego typu kompozycji na przestrzeni ponad dwóch wieków edukacji kontrabasowej, to we współczesnych realiach opracowanie kilku etiud w roku szkolnym graniczy z cudem. Wynika to przede wszystkim z rozbudowanej formy etiud i ich długości. Dlatego krótkie, związane z jednym zagadnieniem technicznym etiudy Kuska stanowią doskonałą alternatywę dla uczniów i pedagogów kontrabasu. Dodatkowo ich aplikatura oraz idea wprowadzania kolejnych pozycji idealnie koreluje z wydaną prawie równolegle Szkołą na kontrabas Mini, Midi, Maxi.
Grzegorz Frankowski podczas warsztatów miniDEM. / fot. A. Żychowska, PWM
Juliusz Łuciuk, Koncert na kontrabas i orkiestrę
A teraz coś z wielkiej literatury solowo–orkiestrowej. To trzyczęściowy koncert na kontrabas z orkiestrą symfoniczną krakowskiego kompozytora Juliusza Łuciuka. Jego prapremiera odbyła się w Filharmonii Krakowskiej w 1986 roku. Solistą był prof. Marek Malinowski a orkiestrę PRiTV poprowadził dyrygent Szymon Kawalla. Do dzisiaj pamiętam wrażenie, jakie wywarł na mnie niesłychany koloryt brzmieniowy utworu. Kompozytor wykorzystał wszelkie dostępne walory brzmieniowe instrumentu, zestawiając go w wielu zróżnicowanych konfiguracjach z innymi instrumentami orkiestrowymi. Całość tworzy niemal poemat symfoniczny, w którym główną rolę odgrywa właśnie kontrabas.
Grzegorz Frankowski, Szkoła na kontrabas
Nie mogę pominąć własnych tytułów, które powstały w wyniku zapotrzebowania na określony typ publikacji. Podstawową pozycją do nauki gry na instrumencie jest Szkoła na kontrabas – Mini, Midi, Maxi. Podręcznik skierowany jest głównie do uczniów i pedagogów w podstawowym i średnim pionie nauczania, choć poszczególne ćwiczenia ostatniej, trzeciej części rekomenduję również studentom akademii muzycznych. W trzech częściach wydawnictwa znajdziecie wykładnię podstawowych pozycji na kontrabasie oraz przypisanych do nich etiud i utworów. Wspólną ich cechą jest krótki, zwarty materiał muzyczny, oparty często na znanych melodiach z różnych gatunków muzyki.
"Szkołę na kontrabas" Grzegorza Frankowskiego poleca również Ron Carter, amerykański kontrabasista i kompozytor jazzowy, fot. archiwum prywatne G. Frankowskiego
Grzegorz Frankowski, Przeboje muzyki klasycznej na kontrabas w stroju solowym i fortepian
Ostatnio wydanym zbiorem są Przeboje muzyki klasycznej w transkrypcji na kontrabas. Znajdziecie tam 10 subiektywnie wybranych utworów o znacznym zróżnicowaniu stylu, długości i skali trudności. I tak obok prostego Romansu Gomeza, znajduje się miniaturka Erica Satie Gymnopedie, a obok rodzimej arii Skołuby z opery Straszny Dwór, ilustracyjny utwór Griega W grocie króla gór. Każdy uczeń znajdzie tam jakąś melodię, którą zna i którą będzie w stanie zagrać na swoim etapie edukacji. Pozycja wydana jest w dwóch wersjach, z akompaniamentem dla stroju solowego i dla stroju orkiestrowego.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
Od symfonii, przez kameralistykę, po spektakl muzyczny – grudzień będzie miesiącem różnorodnych premier, za sprawą których polska muzyka współczesna wzbogaci się o cztery nowe kompozycje. Koncerty z najnowszymi dziełami Marcela Chyrzyńskiego, Joanny Wnuk-Nazarowej, Zygmunta Krauze i Katarzyny Głowickiej odbędą się w Katowicach, Bydgoszczy i Warszawie.
Dźwięk to zjawisko fascynujące. Kiedy wybrzmi, natychmiast ulatuje. Przez tysiące lat podejmowano próby jego uchwycenia, jednak dopiero wynaleziony przez Edisona w XIX wieku fonograf przyniósł upragniony sukces. Co wydarzyło się dalej? Jak wyglądały narodziny fonografii w Polsce? Co nagrywano i jaką aparaturą? Na te pytania (i wiele innych) odpowiada Katarzyna Janczewska-Sołomko w książce Zatrzymane dźwięki. Fonografia polska do 1918 roku. Publikacja już w sprzedaży.
22 listopada spotkaliśmy się w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie. Gościnne progi szkoły przyjęły ponad 220 uczestników!
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia płytowa ANAKLASIS i Filharmonia Śląska zapraszają na koncert poświęcony twórczości Witolda Szalonka, który odbędzie się 3 grudnia o godz. 19:00 w Filharmonii Śląskiej. Okazja jest szczególna, bowiem tego wieczoru odbędzie się premiera najnowszych publikacji nutowych oraz dwóch albumów płytowych z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza.
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
