Aktualności
Czarny charakter czy ofiara czarnego pr-u? Wszystko o Eugeniuszu Morawskim
2024-02-21
Śmiertelny wróg Szymanowskiego, mierny kompozytor oraz zły człowiek, którego należy potępić i wymazać z powszechnej świadomości. Kim był Eugeniusz Morawski i dlaczego tak mało o nim wiemy? W najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Oskar Łapeta obnaża prawdę o kompozytorze, niszcząc utrwalony przez oponentów wizerunek.
O Morawskim się nie mówi. Choć śmiało można go nazwać jedną z najciekawszych postaci polskiego świata muzycznego pierwszej połowy XX wieku, nie istnieje on w powszechnej świadomości. A jeśli jego nazwisko pojawia się w literaturze, to w negatywnym kontekście. To nie przypadek – entuzjaści Szymanowskiego dołożyli wszelkich starań, aby historia zapamiętała „rywala” mistrza w najgorszy z możliwych sposobów. Najnowsze badania rzuciły jednak na Morawskiego zupełnie nowe światło.
Kim naprawdę był Morawski?
Oskar Łapeta rysuje zgoła odmienny portret kompozytora. Okazuje się, że był on nie tylko świetnym pedagogiem o radykalnie nowoczesnych poglądach na edukację, energicznym organizatorem życia muzycznego, ale również miłośnikiem malarstwa – w teorii i praktyce. Znany ze swojego ciętego języka i krytycznego podejścia, prowadził awanturnicze życie, na podstawie którego mógłby powstać scenariusz filmu.
Jakim kompozytorem był Morawski? Lwia część jego dzieł przepadła. Nie miał w zwyczaju drukować swoich utworów, a rękopisy zaginęły podczas powstania warszawskiego. Jednak to, co po nim pozostało, dowodzi niezwykłego zmysłu twórczego i oryginalności. Jego najsłynniejsze poematy symfoniczne – Nevermore i Ulalume, powstałe jako owoc fascynacji twórczością Edgara Allana Poe – z pewnością podbiją serca miłośników literatury grozy i fantastyki.
Odkrywajmy Morawskiego!
Czy Morawski był idealnym człowiekiem? Z całą pewnością nie! Jednak popadając w konflikt z Szymanowskim nie mógł się spodziewać, że w konsekwencji straci dobre imię, a jego losy zostaną przekłamane i następnie zapomniane. Pozwólmy więc Małej Monografii wydobyć jego postać i kompozycje na światło dzienne, a historię popchnąć na właściwe tory.
O autorze:
Oskar Łapeta – psycholog, muzykolog i publicysta. Interesuje się muzyką XIX i pierwszej połowy XX wieku. W listopadzie 2019 roku obronił w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego dysertację poświęconą biografii i recepcji twórczości Eugeniusza Morawskiego. Jest autorem licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych, które ukazały się w „Muzyce”, „Res Facta Nova”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Beethoven Magazine”, „Kwartalniku Młodych Muzykologów UJ” oraz w „Ruchu Muzycznym”. Pisze omówienia koncertów dla Narodowego Forum Muzyki. Przeprowadził wywiady ze Stanisławem Skrowaczewskim, Paulem McCreeshem, Bomsori Kim czy Yaroslavem Shemetem. Od lipca 2016 roku prowadzi blog muzyczny Klasyczna Płytoteka (www.klasycznaplytoteka.pl), na którym publikuje relacje z koncertów, recenzje płyt i przewodniki po nagraniach utworów. W 2023 roku zrealizował stypendium artystyczne m.st. Warszawy, w ramach którego przygotował antologię krytyki muzycznej Początek epoki. Filharmonia Warszawska w latach 1901–1911.
Premierową książkę Oskara Łapety można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl, oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Więcej na: FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTER
Najczęściej czytane:
Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
