2025-02-28

Rozpoczynający się miesiąc ma szansę zapisać się w historii muzyki polskiej nie tylko ze względu na dużą liczbę prawykonań. Uwagę entuzjastów muzyki skupią wydarzenia w Krakowie, Wrocławiu, Katowicach i Warszawie. Swoje premiery będą miały tam zarówno utwory najnowsze, jak i dzieła starsze, które po wielu latach zapomnienia zostaną włączone do życia koncertowego. 

Polskie prawykonania dwóch utworów Agaty Zubel otwierają serię marcowych premier

2 marca w Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA w Krakowie sopranistka Raphaële Kennedy wraz z Sinfoniettą Cracovią pod dyrekcją Katarzyny Tomali-Jedynak wykonają po raz pierwszy w Polsce Es lärmt das Licht do słów Rainera Marii Rilkego. Kompozycja ta powstała na zamówienie International Sacred Music Festival we Fryburgu, gdzie miała swoje prawykonanie 30 czerwca 2024.

Niespełna tydzień później, podczas uroczystego koncertu jubileuszowego 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zabrzmi utwór Na zewnątrz czasu. Wraz z NFM Filharmonią Wrocławską prowadzoną przez Duncana Warda, wystąpi hologram kompozytorki śpiewającej teksty Marcela Prousta. To spektakularne dzieło wykonano po raz pierwszy w 2022 roku, podczas jednego z najważniejszych festiwali muzyki współczesnej - Donaueschinger Musiktage.

Festiwal Prawykonań NOSPR – spotkania z dziełami najnowszymi oraz zapomnianymi

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach organizuje „święto odkryć” - Festiwal Prawykonań, uważany za jedno z najważniejszych wydarzeń w świecie polskiej muzyki nowej. W programie 11 edycji (14-16 marca) znajdą się utwory kompozytorów związanych z PWM, reprezentujących różne pokolenia i kręgi estetyczne. Po raz pierwszy w historii Festiwalu oprócz dzieł najnowszych prezentowane będą także te, które na swoją premierę czekały przez wiele lat.

Pierwszego dnia Festiwalu o godzinie 19:30 NOSPR prowadzona przez Michała Klauzę zaprezentuje utwory napisane w ubiegłym wieku, które dotąd nie zostały wydane ani zagrane. Będą to młodzieńcze kompozycje kolejno Krystyny Moszumańskiej-Nazar - Uwertura nr 2 (1956), Tomasza Sikorskiego - Mały koncert na fortepian i orkiestrę (1956) oraz Zygmunta Krauze - Trzy kompozycje unistyczne na 30 instrumentów dętych (1964). Ponadto swoje pierwsze całościowe wykonanie koncertowe będzie miała monumentalna Anekumena. Koncert na 89 instrumentów Barbary Buczek. Choć to napisane w 1974 r. dzieło uznawane jest za jej opus magnum, do tej pory prezentowane było jedynie w krótkich fragmentach. Program koncertu uzupełnią elektroniczne interludia Sławomira Kupczaka Moment I, Moment II i Moment III na komputer, wykonywane na żywo przez kompozytora.

Tego samego dnia, o godzinie 21:00, Kwartet Śląski i NeoQuartet zaprezentują najnowsze kompozycje kameralne w ramach koncertu „Przemiany brzmienia kwartetu”. Pośród wykonywanych tam dzieł warto zwrócić uwagę na Mindscape No. 1 Marcela Chyrzyńskiego, które powstało w wyniku fascynacji kompozytora japońskimi ogrodami, tworzącymi statyczne i pełne spokoju „krajobrazy umysłu”.

Wieczorem drugiego dnia Festiwalu w ramach koncertu zatytułowanego „Suita cytatów” będzie można wsłuchać się w różnorodne koncepcje twórcze wyrażone w brzmieniu Orkiestry AUKSO oraz instrumentów solowych. Krzysztof Wołek w Bellows Breath Concerto na akordeon i orkiestrę smyczkową eksploruje dźwiękowe odcienie oddechu, traktując go zarówno jako symbol życia i emocji, jak i element formotwórczy. Partię solową akordeonu wykona Rafał Łuc. Z kolei w utworze ka makana o ke ola Krzysztof Knittel połączył materiał utworów dawnych ze współczesnym kalejdoskopem barw instrumentów smyczkowych, szyfrując całość tytułem oznaczającym w języku hawajskim „dar życia”.

Ostatniego dnia Festiwalu Prawykonań NOSPR prowadzona przez Vincenta Kozlovsky’ego na finał tego wydarzenia zaprezentuje Sfumato – Koncert na theremin i orkiestrę symfoniczną Pawła Hendricha z Pawłem Romańczukiem jako solistą grającym na nietuzinkowym instrumencie elektroakustycznym.

Premiera odkrytego po latach Kwartetu Józefa Kofflera

Marzec zwieńczy premiera dzieła, które powstało aż 90 lat temu. Na zaginiony dotąd czteroczęściowy Kwartet smyczkowy op. 20 Józefa Kofflera pod koniec ubiegłego roku natrafiła Iwona Lindstedt w archiwach londyńskiego Royal College of Music. Ten niegrany dotąd utwór polskiego pioniera międzywojennej awangardy w wykonaniu Kwartetu Śląskiego zabrzmi 29 marca w Gmachu Audytoryjnym Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Wydarzeniu organizowanemu przez Związek Kompozytorów Polskich we współpracy z PWM oraz Archiwum Kompozytorów Polskich Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego towarzyszyć będzie prezentacja portalu monograficznego poświęconego Józefowi Kofflerowi, który realizuje polmic.pl - Polskie Centrum Informacji Muzycznej.