Aktualności
Sukces prawykonania II koncertu fortepianowego Kilara
2011-10-21
Owacją na stojąco zakończyło się prawykonanie II koncertu fortepianowego Wojciecha Kilara, która odbyła się 14 października podczas koncertu inaugurującego nowy sezon artystyczny Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Oczekując na przyszłotygodniową retransmisję koncert w Polskim Radiu, przedstawiamy Państwu pierwsze opinie na temat utworu:Leszek Polony autor monografii i przyjaciel Wojciecha Kilara w następujących słowach przybliżył utwór w notce zamieszczonej w książeczki programowej koncertu: " Część I Koncertu to Largo funebre w tonacji h-moll, której w XIX stuleciu przypisano etos skargi, smutku i lamentu. Rozpoczyna ją fortepian solo. Marsz żałobny z gęstymi akordami rozbrzmiewającymi na tle nuty pedałowej ewokuje brzmienie dzwonów, co sugeruje wprost wskazówka ma ben marcato - quasi campana. Utrzymany jest w szorstkiej, minorowej aurze harmonicznej… Część II Allegro tempestoso rozpoczyna się od obsesyjnej repetycji motywu opadającej tercji molowej as-f w dolnym rejestrze fortepian (…) w kwintecie smyczkowym, w szerokim unisonie oktawowym, rozbrzmiewa chorałowa melodia gregoriańskiej proweniencji. Osłuchane ucho melomana rozpozna w niej nutę Bogurodzicy. Tak, jakby wzburzone, tętniące serce, w swym bólu i rozpaczy usiłowało znaleźć ratunek w suplikacji, błagalnej modlitwie, skardze. Część trzecia, Larghetto riflessivo, podejmuje ponownie w recytatywno-deklamacyjnym śpiewie fortepianu chorałową, quasi-gregoriańską melodię, swoistą parafrazę Bogurodzicy. Wspierają ją szeroko rozpostarte akordy smyczków. (…) Kompozytor nawiązuje tu do kontemplacyjnego i modlitewnego tonu znanego nam z Angelus i oczywiście Missa pro pace Jak w finałowej toccacie poprzedniego koncertu, bardziej jednak demonicznej w swym charakterze, kompozytor każe tu grać pianiście bez przerwy i bez wytchnienia. I jak zwykle w mistrzowski sposób buduje narastające napięcie harmoniczne (…)Błyskotliwa, tremolowo-glissandowa kadencja, zamyka utwór na akordzie A-dur w sposób podobny do Orawy czy finałowej toccaty poprzedniego koncertu. Podmiot liryczny tego dzieła przebywa drogę od funeralnego h-moll po promienne H-dur, drogę od żałoby i cierpienia, poprzez wzburzenie i bunt, ku duchowej, religijnej konsolacji, ku pełnej afirmacji istnienia."
Natomiast Anna Domańska w relacji z koncertu zamieszczonej w portalu Polska Muza tak podsumowuje prawykonanie: "Twórczość Kilara dzieli publiczność: jedni zachwycają się medytacyjną, skupioną, religijną żarliwością tej muzyki, inni zarzucają śląskiemu twórcy zbyt daleko posunięte uproszczenie języka dźwiękowego, czasami nawet jego komercjalizację, brak głębi. Bez konieczności rozstrzygania tego sporu należałoby obiektywnie stwierdzić, iż katowicka publiczność dała się porwać muzyce Kilara. Po wybrzmieniu ostatnich taktów kompozycji na wypełnionej tego dnia po brzegi sali im. Grzegorza Fitelberga ze swoich miejsc nie poderwało się zaledwie kilka osób."
Link do relacji z koncertu http://polskamuza.eu/wywiady.php?id=444
Beata Bilińska – pianistka, która dokonała prawykonania w następujących słowach go opisuje: " II Koncert fortepianowy Wojciecha Kilara to utwór, którego jakości nie mierzy się ilością dźwięków. Kompozytor odchodzi od pierwiastka wirtuozowskiego na rzecz absolutnie ekstremalnego skupienia i metafizycznej kontemplacji. Powtarzalność motywów ma na celu wprowadzenie w trans zarówno wykonawcę jak i słuchacza. Obsesyjność w tej powtarzalności przywołuje odniesienia do wieczności... Można usłyszeć w tym koncercie powagę marsza żałobnego na początku, w drugiej zaś części motorykę szalenie energetycznego ostinata oktawowo - akordowego, które wymaga od pianisty niezwykłej wytrzymałości fizycznej. Trzecia część to wytchnienie dla pianisty i słuchacza. Słychać tu delikatne chóry anielskie. Trwanie długich dźwięków przypomina kołysanie i unoszenie się harmonii we wszechświecie. Najbardziej „ziemską" częścią jest część czwarta, przywołująca dźwięki kapeli góralskiej, jej żywiołowość, energia, wręcz prymitywna góralska melodia porywają do tańca. Wszystko zmierza ku końcowym dzwonom, triumfalnym fanfarom, co jest rodzajem wyzwolenia duszy i otwarcia się bram do świata wiecznego."
Program koncertu
Schubert - IV Symfonia Tragiczna
Kilar - II Koncert fortepianowy (prawykonanie)
R. Strauss - Poemat symfoniczny Śmierć i wyzwolenie
NOSPR
Jacek Kaspszyk - dyrygent
Beata Bilińska - fortepian
Retransmisja koncertu inaugurującego nowy sezon NOSPR na antenie Dwójki już 28 października.
fot. Bartosz Barczyk
Najczęściej czytane:
Celne i bezkompromisowe komentarze w błyskotliwym stylu, czyli Roman Palester o muzyce, sztuce oraz literaturze. Ostatni tom trylogii „Pisma” trafił na półki księgarń. Zbiór myśli kompozytora i wieloletniego redaktora audycji kulturalnych Radia Wolna Europa to doskonała propozycja dla miłośników sztuki, będąc przyjemną, a równocześnie skłaniającą do refleksji lekturą.
Czy współczesny jazz i XV-wieczna polifonia mogą wypracować wspólny język muzyczny? LAETA MUNDUS to najnowszy album wytwórni ANAKLASIS, który splata ze sobą dwa – z pozoru niemożliwe do pogodzenia – światy, tworząc swoistą harmonię sfer. Premiera płyty połączona z koncertem z cyklu „ANAKLASIS na fali” już 12 grudnia.
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza 22 listopada na prapremierę opery Ślub z muzyką skomponowaną przez Zygmunta Krauze. Spektakl uświetniający 120-lecie urodzin oraz 55. rocznicę śmierci Witolda Gombrowicza, tuż po premierze zostanie zaprezentowany także w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej.
Elīna Garanča 15 listopada podczas otwarcia festiwalu Eufonie wystąpi w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wydarzenie wpisuje się w festiwalowy nurt Wielkich Dzieł, który obejmuje wykonanie ważnych dla polskiej muzyki współczesnej kompozycji Krzysztofa Pendereckiego, Karola Szymanowskiego, Pawła Mykietyna oraz Pawła Szymańskiego i Joanny Wnuk-Nazarowej. Dwa ostatnie koncerty mają szczególnych charakter – jubileuszowy.
Listopadowa INTERAKCJA, piąta w tegorocznym cyklu Spółdzielni Muzycznej Contemporary Ensemble, zabrzmi dziełami twórców uznanych, mających bezsprzecznie swoje miejsce w historii muzyki. Zaproponujemy doświadczenie kameralistycznej claritas Pendereckiego, refleksyjnej brzmieniowej kruchości muzyki Andre oraz polskiej awangardy lat 50., reprezentowanej przez dzieło Góreckiego.
Czteropłytowe wydanie albumu z pieśniami i kompozycjami instrumentalnymi śląskiego mistrza w sprzedaży już od 8 listopada. Wydawcą płyty jest wytwórnia płytowa ANAKLASIS. Premiera albumu odbędzie się 3 grudnia podczas Koncertu specjalnego Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w ramach XII Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Konkurs pianistyczny „Muzyka z kraju Chopina (ChopinLand)” w Tokio dobiegł końca, a my poznaliśmy grono utalentowanych laureatów. Z japońskimi pianistami spotkaliśmy się przy polskiej muzyce już po raz trzeci. Z dużą satysfakcją obserwujemy nie tylko wzrost zainteresowania konkursem (z roku na rok wzrasta liczba uczestników), ale i repertuarem polskich kompozytorów innych niż Fryderyk Chopin.
Szósta edycja Eufonii otwiera nowy rozdział w historii tego festiwalu. Tegoroczna odsłona to wielkie dzieła, muzyka dawna i współczesna, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje. Po raz pierwszy festiwal wykracza poza Warszawę – koncerty odbędą się w Krakowie, Lusławicach, Lublinie, Katowicach i Dębicy. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia i współorganizatorem jednego z koncertów.
W tym miesiącu aż 7 różnorodnych utworów zabrzmi po raz pierwszy w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Warszawie. Jest w czym wybierać, gdyż przekrój gatunkowy jest wyjątkowo szeroki – od pełnych rozmachu oper, przez koncertujące dzieła orkiestrowe, po kameralistykę o różnorodnym obliczu i obsadzie.
Ceniony amerykańsko-kanadyjski jazzman Michael Bates ze swoim zespołem Acrobat i z udziałem Lutosławski Quartet wystąpią w Polsce podczas trzech listopadowych koncertów. W programie zabrzmi materiał nagrany przez muzyków na płycie METAMORPHOSES: VARIATIONS ON LUTOSŁAWSKI wydanej nakładem ANAKLASIS w serii REVISIONS.
Artyści z sukcesem prezentowali go już w Lincoln Center oraz Barbès Jazz Club w Nowym Jorku. Jesienią 2024 roku po raz pierwszy będziemy mieli okazję posłuchać ich na żywo w Polsce: 14.11 – Kraków, 15.11 – Lublin, 17.11 – Wrocław.
