Aktualności
Wywiad z Pawłem Łukaszewskim
2014-10-29
Karolina Kolinek-Siechowicz: Requiem jest kontynuacją tematyki żałobnej podjętej we wcześniejszych Pana utworach. Czy również w warstwie stylistycznej Requiem podobne jest do Vesperae pro defunctis czy Salve Regina? A może zastosował Pan w nim nowe środki?
Paweł Łukaszewski: Nieszpory żałobne napisałem w 1995 roku, a więc niemal dwadzieścia lat temu. Choć moja postawa i idee pozostają te same, odległość w czasie, jaka dzieli te dwa utwory i to, co się w ciągu tych lat wydarzyło, a przede wszystkim inne moje kompozycje (a jest ich całkiem sporo) niewątpliwie mają wpływ na moją twórczość i rozwój języka kompozytorskiego. W tym sensie Requiem jest inne – mam nadzieję świeże – i pogłębiające wiarę, ale jest też kontynuacją dążenia do doskonałości języka, stylu i trafności użytych rozwiązań.
Utwór jest także osobistym hołdem złożonym zmarłym niedawno osobom, z którymi czuł się Pan związany. Wśród adresatów dedykacji jest dwóch kompozytorów: Wojciech Kilar i John Tavener, którym szczególnie bliski był nurt muzyki sakralnej. Czy w Requiem możemy odnaleźć wpływ ich twórczości na Pana indywidualny styl?
Swoista więź, którą czuję z wymienionymi przez Panią kompozytorami (jest ich więcej), niekoniecznie wynika z wpływów ich twórczości na mój styl. Nie korzystałem więc z cytatów lub zapożyczeń z ich utworów. Dedykacje, które umieściłem w partyturze są raczej próbą dostrzeżenia drogi, którą wybrali i podążali – drogi, polegającej na zagłębianiu się w duchowy i mistyczny aspekt tworzenia muzyki sakralnej.
Requiem zostało zamówione przez Joyful Company of Singers. W jednym z ostatnich wywiadów wspomina Pan jednak, że z pomysłem sięgnięcia po tę formę mierzył się Pan już od jakiegoś czasu. Czuje się Pan kontynuatorem tradycji komponowania wielkich mszy żałobnych czy raczej proponuje Pan swoją własną wizję tej formy?
Kompozytor XXI wieku zafascynowany formą requiem, napotkać może w swoich poszukiwaniach wiele przeszkód i niedogodności, wynikających z tradycji wcześniejszych epok, kiedy kompozytorzy tworzyli takie utwory, aby opłakiwać zmarłych. Liczne przykłady z literatury muzycznej mogą stanowić ogromny zbiór doświadczeń, mogą jednak stać się balastem i ograniczeniem. Tradycja dała mi podstawy, aby w oparciu o dokumenty Kościoła Katolickiego solidnie zastanowić się nad wymową teologiczną tekstu, a przede wszystkim przesłaniem, które liturgia żałobna niesie ze sobą. Aby zacząć od początku, należało pochylić się nad sensem śmierci w wierze chrześcijańskiej. Nie można kojarzyć współczesnej liturgii żałobnej z rozdzieraniem szat, nakładaniem worków pokutnych, zakładaniem woalki, czy tarzaniem się w popiele. Nie ma już zwyczaju rwania włosów i angażowania zawodzących płaczek. Już św. Cyprian z Kartaginy (200 lub 210-258) przypominał, że "nie należy płakać nad tymi, którzy odeszli, ani nakładać czarnych szat, skoro umarli przywdziali białe szaty w niebie".
Jak duża jest rola solistów (sopran i baryton) i jaką funkcję pełni w Requiem orkiestra? Czy dwie wersje Requiem – kameralna, która będzie miała swoje prawykonanie 24 sierpnia w Presteigne, i symfoniczna, którą usłyszymy po raz pierwszy 31 października w Krakowie, różnią się od siebie zasadniczo?
Zapewne ze względów praktycznych Anglicy zamówili u mnie wersję kameralną, z mniejszą orkiestrą. Chciałem jednak uzupełnić ją o niektóre instrumenty dęte i perkusyjne oraz fortepian – stąd powiększenie obsady, służące kolorystyce i brzmieniu. Warstwa wokalna pozostaje taka sama. W ten sposób utwór może być wykonywany zarówno przez duże zespoły filharmoniczne, jak i przez chóry akademickie czy katedralne, których dyrygenci poszukują nowego, ciekawego repertuaru. Dwie części: Pie Jesu i In paradisum są przeznaczone na sopran solo i w wersji z organami zostały wydane przez PWM.
We wspomnianym wywiadzie podkreśla Pan również znaczenie części Psalmus i Alleluja. Via Crucis także zawiera akcent wzbudzający nadzieję i optymizm: piętnastą stację Zmartwychwstanie. W swoich kompozycjach przedstawia Pan radosną wizję wiary chrześcijańskiej. Czy ma ona swoje odbicie także w charakterze samej muzyki? Czy stara się Pan poprzez przeżycie estetyczne rozbudzić w słuchaczu nadzieję i ufność w Wolę Bożą?
Powszechność misji Kościoła i dobroć Boga są podstawą do bycia otwartym i radosnym, mimo różnych trudności, jakie przychodzi nam pokonywać w życiu. Muzyka sakralna pogłębia wiarę i pomaga wnikać głębiej w Tajemnicę, a nadzieja i ufność w Wolę Bożą z niej wynikają i w tym sensie rozumiem swoją misję jako kompozytor.
Jest Pan zwolennikiem silnego związku muzyki sakralnej z liturgią. Jak ważne jest dla Pana, aby Pana muzyka żyła wśród wiernych, także tych, którzy na co dzień nie interesują się muzyką współczesną?
Każdy kompozytor marzy o tym, aby jego muzyka znalazła odbiorcę. Muzyka sakralna niesie wielki ładunek emocji, ale ma jeszcze kilka innych zadań. Należy do nich przede wszystkim mobilizowanie człowieka do refleksji i rozwijania życia wewnętrznego. Myślę, że takie dążenia mogą być wartością dla wszystkich.
Notkę o Requiem poprzedza Pan cytatem z konstytucji duszpasterskiej Gaudium et spes. Czy studiowanie dokumentów Kościoła i pogłębianie wiedzy o prawdach wiary jako część procesu przygotowywania nowego utworu wpływa na jego formę i charakter?
Zawsze starannie przygotowuję się do napisania nowego utworu, zgłębiam tematykę, to swoiste planowanie – formy, wyrazu, przesłania, a zarazem odpowiedzialność w podejściu do materii.
Najczęściej czytane:
Z wielkim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci prof. Jerzego Artysza – wielkiego, cenionego barytona, wieloletniego solisty Teatru Wielkiego w Warszawie oraz Warszawskiej Opery Kameralnej, pedagoga warszawskiej AM i UMiFC, bohatera książki „Poszukiwanie". Miał 93 lata.
Indywidualny rys, jaki nadali swym dziełom wybrani kompozytorzy, świadczy o ich niezwykłym kunszcie muzycznym, wiedzy na temat różnorodnych sposobów wykorzystania perkusji i swego rodzaju wizjonerstwie, torującym drogę dla perkusji w XXI wieku.
Które utwory wyznaczyły kierunek perkusyjnego sonoryzmu i poszerzyły tradycyjny aparat wykonawczy? Jak zmieniał się sposób postrzegania przez kompozytorów tej najstarszej grupy instrumentów? Która kompozycja zaklina złe moce? Na pytania odpowiada Leszek Lorent – perkusista, który specjalizuje się w realizacji utworów multiperkusyjnych oraz teatru instrumentalnego. Przygotował on dla nas wybór jego zdaniem najciekawszych utworów perkusyjnych, znajdujących się w katalogu PWM.
Drodzy klienci!
Zmieniamy się dla Was! Przez pare kolejnych dni na stronie naszego internetowego sklepu wprowadzać będziemy aktualizacje. W związku z tym witryna w dniach 22-24 lipca będzie niedostępna. Wszystkie zamówienia złożone po 18 lipca będą realizowane po 25 lipca.
Przepraszamy za te niedogodnośc i zapraszamy ponownie na zakupy od 25 lipca 2024!
Debiutancka opowieść Magdaleny Majewskiej ujrzała właśnie światło dzienne. Do serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego dołączyła wyczekiwana historia Ignacego Jana Paderewskiego – owoc konkursu pisarskiego, który odbił się szerokim echem w środowisku muzycznym i literackim.
Muzyka współczesna zajmuje główne miejsce w działalności artystycznej Tamary Kurkiewicz. Perkusistka i performerka ceni sobie bliską współpracę z kompozytorami i dąży do nadania osobistego charakteru utworom, w które się angażuje. Dla nas przygotowała rekomendacje czterech najlepszych i najciekawszych utworów na perkusję, które znajdziecie w katalogu naszej Oficyny. Zajrzyjcie po garść inspiracji!
W lipcu polecamy szczególnej uwadze dwa wydarzenia poświęcone twórczości polskich kompozytorów, podczas których po raz pierwszy zabrzmią kompozycje Marcela Chyrzyńskiego i Zygmunta Krauze – Festiwal Muzyki Polskiej w Krakowie oraz 47. Festiwal Muzyki Karola Szymanowskiego w Zakopanem.
Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie to owoc pasji do słowa, a także obowiązkowy przystanek na szlaku wakacyjnych podróży wszystkich miłośników języka polskiego i polskiej sztuki. W tym roku Festiwal świętuje jubileuszową X edycję, która nie mogła obyć się bez aktywności Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, które już po raz trzeci stało się partnerem wydarzenia. Tym razem bohaterem działań Oficyny stanie się Ignacy Jan Paderewski – postać nietuzinkowa – światowej sławy pianista i kompozytor, polityk, mąż stanu, filantrop, wspaniały mówca, niestrudzony działacz na rzecz niepodległości Polski.
Po które publikacje z katalogu PWM warto sięgnąć, grając na perkusji, podpowiada i rekomenduje Łukasz Ciesiołkiewicz. Sprawdźcie, które utwory zwiększają radość perkusisty z przebywania na scenie, jaką publikację warto uznać za godne polecenia kompendium wiedzy i czyj kunszt kompozytorski w posługiwaniu się fakturą perkusyjną warto docenić. A także… którym utworem zaskoczycie akompaniatora!
Muzyczne tematy z kultowego filmu Coppoli, w dekonstrukcji i reinterpretacji przewrotnego duetu, zabrzmią ponownie na żywo. Koncertowi towarzyszy premiera albumu THEMES OF DRACULA, wydanego przez ANAKLASIS na nowym nośniku.
Zapraszamy Was do comiesięcznej zabawy z ilustracjami tegorocznego kalendarza PWM. Szukaj atrybutów na ilutracjach i zdobywaj ciekawe nagrody.
Konkurs "Gdzie jest Wally" rozgrywa się w 11 odsłonach. Śledź naszą stronę na Facebooku od lutego do grudnia i wygrywaj. Do zdobycia: nowe publikacje i atrakcyjne rabaty.
