Aktualności
„Cleopatra’s Songs” – nowy utwór Agaty Zubel
2018-04-20
„Jeśli mielibyśmy spalić wszystkie sztuki Szekspira prócz jednej, ocaliłbym Antoniusza i Kleopatrę” powiedział Wystan Hugh Auden, brytyjski poeta i pisarz. To wybitne pod względem poetyckim i teatralnym dzieło nie mogło znaleźć lepszej interpretatorki niż Agata Zubel – kompozytorka i śpiewaczka, która swoją drogę artystyczną niemal całkowicie związała ze słowem. Zubel, przywołując oryginalne fragmenty dzieła Szekspira, nie opowiada historii starożytnej królowej, ale w swojej muzyce wyraża jej miłość, gniew, strach, żal, odwagę, dumę. Ukazuje prawdę o kobiecie-bogini uwikłanej w sprzeczne namiętności.
Sugestywną aurę brzmieniową utworu tworzy zastosowane instrumentarium: flet, klarnet, róg, harfa, fortepian, kwartet smyczkowy i kilkanaście instrumentów perkusyjnych, wśród których znalazły się również te o rodowodzie egipskim, jak sistrum, krotale, talerze czy nisko brzmiący bęben. Dodatkowe efekty kolorystyczne uzyskane zostają poprzez szerokie wykorzystanie niestandardowych technik wykonawczych, preparacji instrumentów oraz harmonikę mikrotonową.
Siedem części utworu tworzy spójną dramaturgicznie całość, muzyka jest w „Cleopatra’s Songs” integralnie związana z tekstem, który wyznacza ich przebieg czasowy i determinuje napięcie. Pierwsza pieśń wyraża rozpacz Kleopatry z powodu ślubu Antoniusza z Oktawią. Złowieszczą wiadomość zapowiada już początkowy trytonowo-septymowy motyw w fortepianie, harfie i klarnetach prowadzony w dużych odległościach interwałowych. Partii wokalnej składającej się z wykrzyknień i pytań, a także szeptu i mowy towarzyszy także frullato klarnetów oparte na mikrotonowej ascendentalnej figurze oraz szybkie przebiegi instrumentów smyczkowych. W drugiej pieśni dominuje półszept – tu bohaterka wyraża swoją gorycz po stracie ukochanego, tekst jest też przekazywany przez flecistę, szepczącego do instrumentu. Eskalacja uczucia następuje w trzeciej pieśni, w której słuchaczom odsłania się gniew i ból Kleopatry po śmierci Antoniusza. Głównym motywem tej pieśni jest opracowana melizmatycznie apostrofa do słońca. Następuje zagęszczenie faktury, dominuje dynamika fortissimo, pojawiają się powtarzane schematy rytmiczne i sforzata, a także różnorodne efekty sonorystyczne w całym zespole instrumentalnym oraz fragmenty improwizowane. Moment wyciszenia i pozornego ukojenia przynosi pieśń czwarta, stanowiąca muzyczną ilustrację marzenia sennego bohaterki. Następuje nagła zmiana dynamiczna, kantylenowej, spokojnej frazie głosu towarzyszą długie dźwięki niskich rejestrów klarnetów basowych i rogu, a także stłumione brzmienia smyczków. Pieśń tę zamyka odcinek instrumentalny – punktualistyczny motyw fortepianu i harfy, prowadzony w wysokich rejestrach. Piąta część stanowi muzyczny komentarz do sceny śmierci Kleopatry – w partii wokalnej dominuje nerwowy półszept, niektóre głoski jak echo myśli bohaterki powracają w mówionych partiach muzyków, pojawia się też Sprechgesang i sublimacja głosu w fakturze instrumentalnej, a także długie, wymowne pauzy generalne. Czysto instrumentalna i częściowo improwizowana część szósta stanowi podsumowanie życia bohaterki – przeplatają się tu motywy z poprzednich części, dominują efekty sonorystyczne, gwałtowne repetycje, następuje apogeum dynamiczne, po którym attacca przechodzimy do pieśni siódmej stanowiącej epilog. Interwały seksty i tercji w partii wokalnej przywodzą na myśl pogodzenie się z losem, bo, jak mówią ostatnie wersy utworu: „uścisk śmierci jest jak kochanka słodkie ukąszenie, które choć boli, jest oczekiwane”.
Prawykonanie „Cleopatra’s Songs” Agaty Zubel odbędzie się w Witten (Niemcy) 27 kwietnia w ramach Festiwalu Wittener Tage für neue Kammermusik. Utwór zabrzmi w interpretacji Agaty Zubel (S) oraz Klangforum Wien pod batutą Emilio Pomárico.
Koncert można będzie śledzić na platformie WDR3.
© PWM
Najczęściej czytane:
W lutym po raz pierwszy wykonane zostaną najnowsze utwory Agaty Zubel i Zygmunta Krauze. Chociaż oba dzieła różnią się od siebie pod względem obsady czy sposobu konstrukcji, to w przypadku źródła inspiracji łączy je eksploracja zagadnień związanych z malarstwem.
Współczesny jazz i XV-wieczna polifonia – czy te światy da się pogodzić? Ależ tak! Dowodem na to jest płyta LAETA MUNDUS od wytwórni ANAKLASIS, która splata głosy dwóch epok w swoistą harmonię sfer. Od 29 stycznia album dostępny jest także na winylu.
Przeglądając spisy dzieł Franciszka Lessla, wśród kompozycji na fortepian i orkiestrę znajdziemy Kaprys i wariacje op. 10 oraz Potpourri op. 12. Nie wszyscy wiedzą jednak, że pod tymi tytułami tak naprawdę kryje się... jeden i ten sam utwór! Jak do tego doszło i co wspólnego mają z tym lipska prasa muzyczna, Tadeusz Kościuszko i polskie damy? W nowym cyklu „Historia pewnego utworu” co miesiąc weźmiemy pod lupę wybraną kompozycję – przypomnimy najciekawsze wątki związane z genezą jej powstania, procesem twórczym, recepcją i dalszymi dziejami.
Czy Wesoły Franiu istnieje naprawdę i czemu Kotek Tęsknotek jest smutny? O procesie nadawania tytułów utworom i współpracy przy tworzeniu publikacji nutowej dla dzieci opowiadają Patrycja Budziacka i Natalia Drozen-Czaplińska – autorki zbioru Wiolinkowe opowieści na skrzypce i fortepian wydanego w Serii Pedagogicznej PWM.
Dyrektor Artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic Szymon Morus oraz Polska Filharmonia Kameralna Sopot zapraszają młodych kompozytorów do wzięcia udziału w 8. Konkursie Kompozytorskim im. Krzysztofa Pendereckiego, który odbędzie się w ramach 15. edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego NDI Sopot Classic. Konkurs, organizowany co dwa lata, wspiera twórczość młodych artystów, stwarzając im przestrzeń do zaprezentowania swoich utworów przed profesjonalnym jury.
Podobno sam Józef Haydn kupował mu papier nutowy. Na temat jego pochodzenia wysnuto kontrowersyjne teorie, łącząc go z rodziną Czartoryskich. Był twórcą pierwszego polskiego koncertu fortepianowego. Mowa o Franciszku Lesslu, kompozytorze przełomu XVIII i XIX wieku, którego można uznać za najwybitniejszego przed Chopinem. Marcin Tadeusz Łukaszewski kreśli jego sylwetkę w najnowszej Małej Monografii Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poszukując prawdy i dementując narosłe wokół kompozytora mity.
225 polskich kompozytorów, 1500 utworów, kilkaset godzin muzyki! Rozpoczynamy kolejny rok z programem TUTTI.pl, dzięki któremu Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera wykonania muzyki polskiej. Beneficjenci otrzymują rabat na wypożyczenie materiałów orkiestrowych w wysokości 70% opłaty.
W ramach nowej odsłony akcji „Kompozytor/Kompozytorka Miesiąca” zajrzymy do pracowni twórców, związanych z naszym Wydawnictwem. Przyjrzymy się ich pracy — czy siadają przy fortepianie, rozkładają papier nutowy na pulpicie i zapisują ołówkiem kolejne dźwięki, czy może jednak instrument i przyrządy piśmiennicze zastąpili myszką i klawiaturą komputera? Naszą szczególną uwagę zwrócimy na ich biurka, przy których pomysły muzyczne materializują się na pięcioliniach kolejnych partytur. Akcji towarzyszą fotografie Bartka Barczyka.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne z dumą i radością prezentuje osiągnięcia mijających miesięcy. Rok 2024 to w Oficynie nie tylko nowe utwory, publikacje nutowe, książki i albumy muzyczne, ale także zasoby cyfrowe, wydarzenia koncertowe i edukacyjne oraz międzynarodowe projekty upowszechniające muzykę polską. Miniony rok to również czas intensywnych współprac w ramach licznych wydarzeń w świecie muzyki. Wydawnictwo rozwija się dynamicznie, będąc w centrum najważniejszych wydarzeń świata kultury i podejmując współpracę z partnerami najwyższej klasy.
Wspólne kolędowanie to jedna z piękniejszych tradycji towarzysząca świętom Bożego Narodzenia. Znane wszystkim melodie stają się pretekstem do wielu spotkań muzycznych dzieci i dorosłych, wypełniając muzyką zimowe dni.
