Aktualności
#Powtórkazmuzyki 3. Minimalizm
2021-03-24
O „minimalizmie w muzyce” pierwszy raz usłyszeliśmy w 1968 roku, kiedy kompozytor i krytyk muzyczny, Michael Nyman, użył tego terminu w tekście poświęconym The Great Digest Corneliusa Cardewa. Michael Nyman zresztą sam później stał się jednym z kompozytorów minimalistycznych. A jak ten nurt miał się w Polsce? Przyglądamy się mu w ramach Powtórki z muzyki.
Obraz tych spośród obecnych w muzyce polskiej zjawisk, które kojarzą się z minimalizmem, pokazuje, że kluczowe wyznaczniki tego nurtu, takie jak np. ograniczenie liczby konstytutywnych dla muzyki jakości, powtarzalność struktur, swoista statyczność i bezczasowość muzycznego przebiegu, znalazły tu wysoce oryginalne ujęcia. Mamy zatem do czynienia z kreatywnym przetworzeniem idei minimalistycznych oraz zakotwiczeniem ich w szerokim kontekście inspiracji religijno-filozoficznych, literackich czy malarskich. Co więcej, polscy kompozytorzy chętnie integrują procedury minimalistyczne z indywidualnym językiem dźwiękowym oraz z szeregiem innych współczesnych technik kompozytorskich (np. sonorystycznych, aleatorycznych, konstruktywistycznych, multimedialnych).
Grafika: TOFU Studio
Ważnym polskim przedstawicielem minimalizmu, pionierem redukcjonizmu i repetywizmu w naszej rodzimej muzyce, jest Tomasz Sikorski, który jest także muzycznym patronem marca w PWM. W związku z tym jeszcze do końca miesiąca wydawnictwa sygnowane jego nazwiskiem znaleźć można na wirtualnych i stacjonarnych półkach księgarni PWM ze specjalnym cenowym rabatem. Nuty Tomasza Sikorskiego czekają także w wydaniu cyfrowym w serwisie nkoda. Kompozytorowi poświęcony był także jeden z odcinków cyklu „Z letniego salonu Zygmunta Krauze”, w którym Zygmunt Krauze opowiada o twórczości przyjaciela, a także o łączącej ich przez lata zażyłości.
minimalizm:
• H. M. Górecki (III Symfonia „Pieśni żałosnych”),
• W. Kilar (Upstairs-Downstairs na 2 chóry dziewczęce lub chłopięce i orkiestrę),
• Z. Krauze (Polichromia na klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę),
• T. Sikorski (Zerstreutes-Hinausschauen na fortepian),
• P. Mykietyn II Koncert wiolonczelowy)
Tekst autorstwa prof. dr hab. Iwony Lindstedt pochodzi z kalendarza PWM na 2021 rok.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
