Aktualności
#Powtórkazmuzyki 3. Minimalizm
2021-03-24
O „minimalizmie w muzyce” pierwszy raz usłyszeliśmy w 1968 roku, kiedy kompozytor i krytyk muzyczny, Michael Nyman, użył tego terminu w tekście poświęconym The Great Digest Corneliusa Cardewa. Michael Nyman zresztą sam później stał się jednym z kompozytorów minimalistycznych. A jak ten nurt miał się w Polsce? Przyglądamy się mu w ramach Powtórki z muzyki.
Obraz tych spośród obecnych w muzyce polskiej zjawisk, które kojarzą się z minimalizmem, pokazuje, że kluczowe wyznaczniki tego nurtu, takie jak np. ograniczenie liczby konstytutywnych dla muzyki jakości, powtarzalność struktur, swoista statyczność i bezczasowość muzycznego przebiegu, znalazły tu wysoce oryginalne ujęcia. Mamy zatem do czynienia z kreatywnym przetworzeniem idei minimalistycznych oraz zakotwiczeniem ich w szerokim kontekście inspiracji religijno-filozoficznych, literackich czy malarskich. Co więcej, polscy kompozytorzy chętnie integrują procedury minimalistyczne z indywidualnym językiem dźwiękowym oraz z szeregiem innych współczesnych technik kompozytorskich (np. sonorystycznych, aleatorycznych, konstruktywistycznych, multimedialnych).
Grafika: TOFU Studio
Ważnym polskim przedstawicielem minimalizmu, pionierem redukcjonizmu i repetywizmu w naszej rodzimej muzyce, jest Tomasz Sikorski, który jest także muzycznym patronem marca w PWM. W związku z tym jeszcze do końca miesiąca wydawnictwa sygnowane jego nazwiskiem znaleźć można na wirtualnych i stacjonarnych półkach księgarni PWM ze specjalnym cenowym rabatem. Nuty Tomasza Sikorskiego czekają także w wydaniu cyfrowym w serwisie nkoda. Kompozytorowi poświęcony był także jeden z odcinków cyklu „Z letniego salonu Zygmunta Krauze”, w którym Zygmunt Krauze opowiada o twórczości przyjaciela, a także o łączącej ich przez lata zażyłości.
minimalizm:
• H. M. Górecki (III Symfonia „Pieśni żałosnych”),
• W. Kilar (Upstairs-Downstairs na 2 chóry dziewczęce lub chłopięce i orkiestrę),
• Z. Krauze (Polichromia na klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę),
• T. Sikorski (Zerstreutes-Hinausschauen na fortepian),
• P. Mykietyn II Koncert wiolonczelowy)
Tekst autorstwa prof. dr hab. Iwony Lindstedt pochodzi z kalendarza PWM na 2021 rok.
Najczęściej czytane:
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
Choć o życiu i twórczości Fryderyka Chopina napisano już niemal wszystko, jego dwie podróże do Brytanii wciąż pozostają mało znanym epizodem biografii. Książka Petera Willisa „Chopin w Brytanii” rzuca nowe światło na ten fragment życia kompozytora, wypełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Teraz nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazuje się po raz pierwszy w polskim tłumaczeniu.
Problemy z librettem, kolejne niezrealizowane premiery, konflikt z Londynem i wreszcie zaginięcie partytury – Philaenis, pierwsza opera Romana Statkowskiego, zdawała się nie mieć szczęścia… W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się zrządzeniom losu, Pyrrusowym zwycięstwom i długiej drodze na Parnas.
12 listopada 2025 roku przypada setna rocznica śmierci Romana Statkowskiego – polskiego kompozytora nurtu późnoromantycznego i pedagoga, ucznia m.in. Władysława Żeleńskiego, Nikołaja Sołowiowa i Antona Rubinsteina, a (wedle niektórych źródeł) także Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Ciekawy wybór twórczości fortepianowej tego kompozytora, nową instrumentację jego opery Philaenis oraz album z jazzowymi impresjami inspirowanymi operą Maria można znaleźć w katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Marcel Chyrzyński tworzy muzykę akustyczną, elektroakustyczną i elektroniczną. Jest również twórcą muzyki do spektakli teatralnych – jego zainteresowania skierowane są głównie na teatr współczesny. W listopadzie jest naszym Kompozytorem Miesiąca i uchyla drzwi do swojej pracowni, w której odnajdziemy m.in. partytury najnowszych utworów, niezwykłe kolekcje japońskich drzeworytów, czy imponujący zestaw… fajek.
Dorian Gray – operowa odsłona jedynej powieści Oscara Wilde’a na scenie Teatru Wielkiego w Poznaniu. Niewinność i niczym nieskażone piękno w pułapce kultu młodości w operze skomponowanej przez Elżbietę Sikorę i w inscenizacji Davida Pountneya. Za pulpitem dyrygenckim maestro Jacek Kaspszyk.
Za Wydarzenie roku uznano Muzyczne Spotkania z okazji 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Narodowym Forum Muzyki – za dwudniowe święto polskiej muzyki we Wrocławiu, które zgromadziło liczną publiczność i ponad pięciuset wykonawców podczas 34 koncertów, warsztatów i spotkań.
7 dni, 7 koncertów w Studiu im. Romany Bobrowskiej Radia Kraków, w tym 6 w formule recitali fortepianowych. 7 nowych programów zbudowanych wokół twórczości wybitnych kompozytorek i kompozytorów XX oraz XXI wieku. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wytwórnia ANAKLASIS i Radio Kraków zapraszają na drugą odsłonę cyklu koncertów ANAKLASIS NA FALI 2.0, która odbędzie się 24–30 listopada 2025 r.
Polska muzyka najnowsza zabrzmi w przedostatnim miesiącu 2025 roku w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Katowicach. Usłyszymy kompozycje Marcela Chyrzyńskiego, Wojciecha Widłaka, Pawła Malinowskiego, Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Wołka, Hanny Kulenty, Pawła Hendricha oraz Zbigniewa Bargielskiego. Szczególna prapremiera szykuje się także w Poznaniu, gdzie zobaczymy i usłyszymy najnowszą operę Elżbiety Sikory. Tych premier nie można przegapić!
