Aktualności
9. Festiwal Prawykonań: odsłona listopadowa
2021-11-16
Tegoroczny Festiwal Prawykonań dostarcza wrażeń przez niemal cały rok. Po kwietniowej odsłonie kolejne koncerty odbyły się w październiku, zaś listopadowymi wydarzeniami zamykamy spotkania z premierowymi wykonaniami utworów polskich twórców podczas 9. edycji festiwalu. W programie nie zabraknie prawykonań utworów z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
20 listopada podczas koncertu chóralnego zabrzmią 4 utwory kompozytorów związanych z PWM-em: Pawła Łukaszewskiego, Aleksandra Nowaka, Romualda Twardowskiego i Krzysztofa Wołka. Całość będzie spajać wykonawczo Camerata Silesia prowadzona przez Annę Szostak.
W październiku w Białymstoku prawykonane były Dwa motety eucharystyczne na chór mieszany a cappella Pawła Łukaszewskiego, zaś w listopadzie na Festiwalu Prawykonań po raz pierwszy zabrzmi Christus vincit na dwa chóry mieszane i organy. Tekst utworu opiera się na Laudes Regiae, litanijnym śpiewie z XI wieku wykonywanym podczas obrzędów koronacji cesarskich i królewskich, współcześnie używanym wyłącznie podczas procesji wejścia Mszy inaugurującej papieski pontyfikat. Partię organów wykona Michał Goławski.
W Paradiso na chór mieszany i live electronics Krzysztofa Wołka zostały wykorzystane wiersze autorstwa Grzegorza Olszańskiego wybrane z jego tomiku poezji Kroniki Filmowe. Tytuł odnosi się do nazwy podczęści zbioru zatytułowanej Peoma Paradiso, z której pochodzą wybrane teksty. Natomiast warstwa brzmieniowa kompozycji, jak wyjaśnia twórca, „jest wzbogacona o warstwę elektroniczną, w której dźwięki głosów zostają przetworzone przez komputer i wysłane do głośników, a same przetworzenia elektroniczne są tworzone w czasie rzeczywistym przez operatora komputera na zasadzie improwizacji”. Podczas prawykonania w NOSPR za warstwę elektroniczną odpowiadać będzie właśnie kompozytor.
Pomysł utworu łączącego w sobie pierwiastek sakralny i świecki zrodził się Romualdowi Twardowskiemu dawno temu podczas podróży do krajów południowej Europy. „Tu kiedyś w małej górskiej miejscowości na Sycylii byłem świadkiem jakiejś lokalnej uroczystości. W świątyni przed wystawionym Sanctissimum czuwała w modlitewnym skupieniu grupka wiernych – na zewnątrz panował gwar i atmosfera zabawy. W katalońskiej Barcelonie podziwiałem natomiast piękne tańce wykonywane przed starą katedrą zaraz po niedzielnym nabożeństwie”, wspomina kompozytor. „To zderzenie sacrum i profanum nie miało charakteru konfliktu – jedno dopełniało drugie. W moim utworze jest podobnie: mistyczną powagę części I dopełnia ruchliwa część II – echo włoskiego saltarello”. Tak powstało Sacrum-Profanum na chór mieszany a cappella.
Po premierach wokalno-instrumentalnych utworów Alka Nowaka (w ostatnich miesiącach Pokora. Dramma giocoso, 3 Pieśni do słów Baczyńskiego, lo firgai. Maska, I Symfonia – Prawda?) w Katowicach zabrzmi Hevel na kameralny chór mieszany, oparty na fragmentach z Księgi Koheleta. „W połowie lata dopiero co minionego roku, przypadkiem – nie przypadkiem, w konsekwencji pewnego spodziewanego, ale nagłego i poruszającego pożegnania trafiłem na fragment tekstu, który mnie zdumiał”, wspomina na swoim blogu początki pracy nad utworem kompozytor. „Utrzymujące się do teraz zdumienie wywołały zarówno sama treść, jak i miejsce, w którym tekst znalazłem, a spotęgowała je dodatkowo chęć wykorzystania tekstu, której się po sobie nie spodziewałem”.
Podczas drugiego listopadowego koncertu pod szyldem Festiwalu Prawykonań zabrzmi… słuchowisko. Jak by to powiedzieć... to tytuł nowego utworu Tadeusza Wieleckiego, kompozytora, który śmiało wplata do swoich utworów elementy performance’u, gry aktorskiej, a także rozmaite rozwiązania technologiczne. Zaprezentowane 22 listopada w NOSPR słuchowisko na sopran, dwoje aktorów, orkiestrę kameralną i elektronikę oparte jest na tekstach różnych autorów, m.in. Jarosława Klejnockiego, Mirona Białoszewskiego, Wiliama B. Yeatsa czy Jana Potockiego. Spektakl wyreżyseruje Pia Partum, w obsadzie rozchwytywana sopranistka Joanna Freszel, aktorzy: Jędrzej Wielecki i Matylda Damięcka, a Barbara Okoń-Makowska i Michał Bereza za konsolą. Solistom będzie towarzyszyć Orkiestra Muzyki Nowej, całość poprowadzi Szymon Bywalec.
Ostatnim koncertem 9. edycji Festiwalu Prawykonań będzie polska premiera 3x3 Agaty Zubel. Po raz pierwszy utwór zabrzmiał w 2019 roku w Paryżu w interpretacji 2e2m Ensemble pod dyrekcją Pierre’a Roulliera. Teraz przyszedł czas na polską premierę i wykonanie Klagforum Wien prowadzonego przez Titusa Engela. Kompozytorka tak komentuje utwór:
Jednostki tworzą grupy, grupy tworzą społeczności, społeczności tworzą społeczeństwa.
Trzy razy trzy, słowa – frazy – konteksty, forma przewidująca rozwój.
Każda indywidualność, grupa, społeczność domaga się dostrzeżenia, wyróżnienia w tłumie.
Nie wiadomo kto panuje nad bieżącym sensem, dążeniem do finału, rozwiązaniami dla ogółu, ważne, by być i by być widocznym.
Muzyka jest jednak materią elegancji, a elegancja to obszar wiedzy, kontekstów i estetyki.
A gdyby założyć, że ktoś nad tym zapanuje? Pozwoli w tej konwencji uparcie zmieniać, przełamywać, stawiać się w reflektorze lub znikać, antagonizować i jednoczyć – po coś, w określonym celu.
W muzyce to możliwe. Nawet jeśli na końcu odpowiedź nie jest dla Ciebie oczywista – przecież nie będziemy świecić Ci prosto w oczy.
Na koncert zapraszamy do siedziby NOSPR 26 listopada.
Przed koncertami, o godz. 18:00, zapraszamy do Strefy Ruchu na Festiwalu Prawykonań, do foyer NOSPR na II piętrze. Spotkania z kompozytorami i artystami poprowadzą redaktorzy „Ruchu Muzycznego”. Uczestnictwo w spotkaniu możliwe po okazaniu biletu na wieczorny koncert.
***
AKTUALIZACJA
Z przyczyn niezależnych od organizatorów prawykonanie Jak by to powiedzieć... słuchowiska na sopran, dwoje aktorów, orkiestrę kameralną i elektronikę Tadeusza Wieleckiego zostało odwołane. O nowym terminie prawykonania poinformujemy wkrótce.
Najczęściej czytane:
Tematem przewodnim 37. edycji Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów jest muzyka w muzyce. Festiwal, który został objęty patronatem honorowym Aleksandra Miszalskiego, Prezydenta Miasta Krakowa, rozpocznie się już 10 maja koncertem inauguracyjnym w Filharmonii Krakowskiej. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
Już 09 maja 2025 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza do wspólnego świętowania podczas Dni Funduszy Europejskich w PWM. Sprawdź, co zaplanowaliśmy na ten dzień!
Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
