Aktualności
„Wanda” – premiera słuchowiska muzycznego Radia Kraków i Polskiego Wydawnictwa Muzycznego
2022-04-12
Wydarzenie w świątecznym programie Radia Kraków: już w Poniedziałek Wielkanocny czeka nas premiera słuchowiska muzycznego Wanda, na podstawie opery Joanny Wnuk-Nazarowej. Reżyseruje Anna Wieczur, a w roli Starca usłyszmy obchodzącego w tym roku 80. urodziny Jerzego Trelę. Wanda to wspólna produkcja Polskiego Wydawnictwa Muzycznego i Radia Kraków. A już od godz. 18.05 zapraszamy na specjalną audycję, dokumentującą kulisy powstawania spektaklu.
Norwid snuje opowieść o córce króla Kraka i niemieckim księciu Rydigerze, zainspirowany wizytą w Krakowie w 1842 roku. Jak przypomina Kazimierz Wyka w tekście Norwid w Krakowie: szkic naukowopopularny z 1967 roku, poeta prawdopodobnie odwiedził wtedy podkrakowską Mogiłę, gdzie miał wejść na Kopiec Wandy i odwiedzić klasztor oo. Cystersów, w którym mógł oglądać cykl obrazów „Dzieje Wandy” autorstwa Michała Stachowicza. Śladem po krakowskiej wizycie Norwida są dwa dramaty z 1851 r.: Wanda i Krakus. Dodatkowo dramat Wanda rozpoczyna się dedykacją dla mogilskiego Kopca Wandy: „Mogile Wandy pod Krakowem w dowód głębokiego poważania poświęca Autor”.
Premiera Wandy to jedno z najważniejszych wydarzeń Roku Norwida w Polskim Wydawnictwie Muzycznym. – Lubię przedsięwzięcia, które są nietypowe, wychodzące poza schematy gatunków. W naszych pierwszych rozmowach z Joanną Wnuk-Nazarową, kompozytorką Wandy, pojawił się więc wątek rozszerzenia współpracy o inne wcielenia dzieła, niż tylko premierowe wykonanie opery na Wawelu – podkreśla dyrektor i redaktor naczelny PWM, Daniel Cichy. – Po pierwsze chciałem, aby to dzieło zaistniało na estradach na dłużej, w planach jest więc Wanda na scenie Opery Krakowskiej. Po drugie, zarejestrowaliśmy to niezwykłe prawykonanie, więc wkrótce w naszym wydawnictwie płytowym ANAKLASIS opera pojawi się na krążku blu-ray, na którym dodatkowo znajdą Państwo film dokumentalny w reżyserii Violetty Rotter-Kozery, specjalnie dla nas zrealizowany. Kolejnym elementem jest słuchowisko. A skoro mamy znakomity i ważny temat, pełnowymiarowe postaci, dramaturgicznie świetnie ujęte przez Norwida, następnie przefiltrowane myślą literacką i muzyczną kompozytorki, postanowiliśmy dać przestrzeń do stworzenia kolejnej odsłony dzieła. Forma słuchowiska, w której następuje symbioza słowa, dźwięku, teatru wyobraźni, wydała się naturalna i niezwykle inspirująca.
Reżyserii słuchowiska podjęła się Anna Wieczur, wielokrotnie nagradzana reżyserka teatralna, operowa, filmowa, telewizyjna i radiowa. – Słuchowisko zajmuje w mojej pracy szczególne miejsce – podkreśla, zapytana o rolę kreacji radiowych w reżyserskiej praktyce. – Ten sposób opowiadania wykorzystuje tylko jeden z naszych zmysłów, co wymaga szczególnej uważności i rozbudza wyobraźnię w sposób najpełniejszy. Ta ograniczona, zawężona percepcja zmusza albo raczej, należałoby powiedzieć, daje wspaniałą możliwość dla wyobraźni.
Reżyserka sięga po muzykę operową, skomponowaną przez Wnuk-Nazarową, jednak opowiada własną historię, w oparciu o oryginalny tekst Norwida. Operowe partie, interpretowane podczas wawelskiej prapremiery przez śpiewaków, w radiowej realizacji powierza aktorom z Narodowego Starego Teatru i Teatru im. Słowackiego. „Największym wyzwaniem w realizacji Wandy było „czułe” połączenie wspaniałej opery Joanny Wnuk-Nazarowej z przestrzenią tradycyjnie realizowanego słuchowiska. Kiedy pracuje się z dziełem, które samo w sobie jest zamknięte, pełne, ze spójną strukturą to dekonstrukcja w celu stworzenia zupełnie nowej, a równie spójnej formy jest szczególnym wyzwaniem.
Fot. Piotr Kubic, Radio Kraków
Swój aktorski jubileusz 60-lecia pracy na scenie oraz 80. urodziny obchodzi w 2022 roku Jerzy Trela, związany z Radiem Kraków od połowy lat 60. Już wtedy, jako student szkoły teatralnej, rozpoczął współpracę z krakowską rozgłośnią. – W radiu najbardziej cenię samotność i bliskość, intymność kontaktu ze słuchaczem. Lubię grać w słuchowiskach, ale bardzo bliska jest mi również poezja czytana w radiu – mówi Trela.
Zaproszenie do radiowej realizacji przyjęli także Agnieszka Kościelniak i Katarzyna Zawiślak-Dolny z Teatru im. Słowackiego, a także Radosław Krzyżowski, Juliusz Chrząstowski, Jacek Romanowski, Łukasz Stawiarczyk, Szymon Czacki i Adam Nawojczyk ze Starego Teatru.
Fot. Piotr Kubic, Radio Kraków
– Zdecydowałam o sięgnięciu do oryginału, aby móc spotkać przestrzeń emocjonalną muzyki z tą zawartą w słowach Norwida – mówi reżyserka, podkreślając jak ważna w słuchowisku jest rola słowa, jego sensy i znaczenia. – Z takiego założenia naturalną konsekwencją było zaangażowanie aktorów. Wanda to symbol konfliktu pomiędzy powinnością wynikającą z ustanowionych zasad, reguł, a nieodpartą skłonnością serca. To symbol samopoświęcenia – samozłożenia na ołtarzu.
W roli Wandy usłyszymy Agnieszkę Kościelniak. Młoda aktorka, absolwentka krakowskiej PWST, podkreśla, że radiowe doświadczenie było dla niej nowe, wymagające, ale i bardzo ciekawe.
– W swoim dotychczasowym dorobku artystycznym mam raczej produkcje dubbingowe albo słuchowiska dla dzieci, więc tekst Norwida wymagał ode mnie znalezienia innego poziomu skupienia, zrozumienia, wrażliwości. Przewodnikiem po tym niełatwym tekście była dla mnie wspaniała reżyserka Anna Wieczur. Spotkania z Nią nie nazwałabym pracą, ale wspólną przygodą. Perfekcyjnie przygotowana, cierpliwa, wymagająca… życzę każdemu spotkania z takim Reżyserem i Człowiekiem.
Niezwykle istotne dla koncepcji radiowej Wandy było połączenie oryginalnego tekstu Norwida z muzyką. Przestrzeń dźwiękowa odnosi się do miejsc akcji i tworzy realistyczną warstwę opowieści. Słuchowisko zrealizował akustycznie Wojciech Gruszka, współtwórca wielu radiowych słuchowisk, nagradzanych na Festiwalu Dwa Teatry. – Podstawowym wyzwaniem realizacyjnym przy tym słuchowisku było połączenie, zsynchronizowanie nagrania opery Wanda z tekstem nagranym przez aktorów. Tempa obydwu tych nagrań były dalekie od siebie i wymagało to precyzyjnych montaży, przy zachowaniu oczywiście warstwy muzycznej i założeniu określonego czasu trwania całości.
Premiera 18 kwietnia, godz.19.05 na antenie Radia Kraków. O 18.05 zapraszamy na specjalną audycję, dokumentującą kulisy powstawania spektaklu.
WANDA
Cyprian Kamil Norwid
Słuchowisko muzyczne na podstawie opery Joanny Wnuk-Nazarowej
Z udziałem Jerzego Treli w roli Starca
Reżyseria – Anna Wieczur
Realizacja akustyczna – Wojciech Gruszka
Opieka redakcyjna – Justyna Nowicka
OBSADA:
WANDA – Agnieszka Kościelniak
RYTYGER, SKALD – Radosław Krzyżowski
GRODNY – Jacek Romanowski
PANNA – Katarzyna Zawiślak-Dolny
PACHOŁ-TRĘBACZ, POGOŃ – Łukasz Stawarczyk
ŻYD, PIERWSZY z CHÓRU, ROTNY – Szymon Czacki
BOJAN – Juliusz Chrząstowski
WEISWORT – Adam Nawojczyk
PRZEDNI STARZEC – JERZY TRELA
Producentami słuchowiska WANDA są: Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Radio Kraków.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na zadanie pn.: Realizacja prapremiery opery WANDA Joanny Wnuk-Nazarowej do tekstu misterium Cypriana Kamila Norwida "Wanda. Rzecz w obrazach sześciu". W słuchowisku wykorzystano fragmenty muzyczne prapremiery opery WANDA Joanny Wnuk-Nazarowej, której organizatorami byli: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Opera Krakowska, Zamek Królewski na Wawelu, Program 2 Polskiego Radia, a partnerami Narodowy Instytut Muzyki i Tańca oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Najczęściej czytane:
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne przedstawiło swoją działalność podczas konferencji Instytutu Polskiego w Rzymie pt. „Musica e Memoria: 1945-2025. Tra reminiscenze e nuove prospettive/Muzyka i pamięć 1945-2025. Reminiscencje i nowe perspektywy”.
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
