Aktualności
O obliczach dzieł Krzysztofa Pendereckiego. Kolejny tom popularnych felietonów Andrzeja Chłopeckiego
2023-11-21
Refleksje czołowego krytyka muzyki polskiej ubiegłego wieku, droga twórcza Krzysztofa Pendereckiego opisana i zebrana w jednym tomie, wreszcie czujne oko, wartki język oraz przenikliwe podejście badawcze. To wszystko odnaleźć można w najnowszej publikacji Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Pasja do Pendereckiego wydanej z okazji 90. rocznicy urodzin kompozytora.
Krzysztof Penderecki to jeden z najbardziej znanych i rozpoznawanych na całym świecie polskich autorów muzyki współczesnej. Jego kompozycje, pełne nowatorskich rozwiązań, powstawały na przestrzeni ponad 60 lat, skutecznie kształtując krajobraz polskiej sztuki. O muzyce Pendereckiego napisano wiele, a jego twórczość wciąż budzi wiele emocji, przyciągając zagorzałych zwolenników, jak i krytyków, gotowych do skomentowania każdego przejawu jego działalności.
Znawca muzyki współczesnej i pierwszoplanowa postać polskiej krytyki muzycznej ostatnich dekad – Andrzej Chłopecki – niejednokrotnie powtarzał, że to właśnie Krzysztof Penderecki stworzył go jako krytyka. Fascynacja twórczością kompozytora sięga samego początku działalności Chłopeckiego, co sprawia, że muzyka polskiego mistrza systematycznie powraca w kolejnych pismach, recenzjach, tekstach, stając się trwałym obiektem zainteresowania muzykologa.
Pasja do Pendereckiego to już czwarty tom serii przybliżającej najistotniejsze teksty wybitnego teoretyka i krytyka muzycznego. Tytuł publikacji dobrany został nieprzypadkowo, bowiem nawiązując do ogromnego zaangażowania Chłopeckiego w twórczość mistrza, jednocześnie przywołuje dzieło niezwykle dla niego ważne. Pasja według św. Łukasza to utwór, któremu poświęcił swoją pracę magisterską, tym samym przypieczętowując swoją drogę zawodową. To także element wyznaczający architekturę publikacji – rozważania o Pasji rozpoczynają zbiór, zarazem zamykając go skróconym wariantem wspomnianej pracy dyplomowej.
Pasja do Pendereckiego to zbiór jedyny w swoim rodzaju. Przeplatają się tu zarówno recenzje, sprawozdania, relacje i szkice, jak i obszerne eseje, diagnozy, artykuły i felietony, omawiające kolejno twórczość religijną Pendereckiego, filmową i operową oraz instrumentalną. To także świadectwo niezwykłej, unikatowej, ale i skomplikowanej relacji, która ukształtowała się pomiędzy krytykiem a kompozytorem, i która ewoluowała na przestrzeni czasu. Relacji pełnej szacunku, obopólnej sympatii, ale także niepozbawionej krytycznego spojrzenia. Po śmierci muzykologa Krzysztof Penderecki wspominał podczas audycji Agaty Kwiecińskiej:
Nasze drogi schodziły się i rozchodziły. Był postacią bardzo barwną, impulsywną, znakomite pióro, bezkompromisowy. (…) Miał poza tym dobrą rękę do wyławiania młodych talentów – stawiał zawsze na młodych kompozytorów, wykonawców. Był artystą. Bardzo inteligentny. Ja go bardzo lubiłem zawsze, nie zawsze się z nim zgadzałem, często sprzeczaliśmy się, ale szanowałem jego poglądy.
O autorze książki:
Andrzej Chłopecki (1950–2012). Muzykolog, znawca muzyki współczesnej i jej żarliwy egzegeta, pierwszoplanowa postać polskiej krytyki muzycznej ostatnich dekad. Jako wieloletni redaktor Polskiego Radia, dyrektor artystyczny festiwali Aksamitna Kurtyna i Musica Polonica Nova oraz członek komisji programowej Warszawskiej Jesieni, „komponował komponowanie kompozytorów” poprzez zamówienia i inspiracje, współtworząc historię muzyki polskiej ostatnich dekad. Był nie tylko autorem fascynujących audycji o muzyce XX i XXI wieku w Programie 2 Polskiego Radia, lecz kształtował także działalność Radia jako instytucji kultury. Autor setek tekstów (m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Ruchu Muzycznym”, „Odrze”, „MusikTexte”), który w swych przenikliwych sądach
i bezkompromisowych diagnozach stanowił wzór odwagi i niepowtarzalnego stylu. Niniejszy zbiór niemal 40 tekstów, pisanych przez Andrzeja Chłopeckiego na przestrzeni całego życia zawodowego, jest świadectwem jego największej pasji jako krytyka muzycznego – pasji do twórczości Krzysztofa Pendereckiego.
Premierową książkę już od 23 listopada br. będzie można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
Więcej na: FACEBOOK, INSTAGRAM, TWITTER
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
