PWM

Szukaj
Zaawansowane
Rzeczpospolita Polska
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
biuletyn informacji publicznej

Aktualności

Moniuszkowska kantata romantyczna do poezji Mickiewicza – „Sonety krymskie” w wydaniu źródłowo-krytycznym

2024-02-23

Choć Stanisław Moniuszko jest powszechnie znany przede wszystkim ze swej twórczości operowej i pieśniowej, niebagatelne miejsce w jego kompozytorskim dorobku zajmuje gatunek kantaty. Jednym z jego największych osiągnięć w tym zakresie są Sonety krymskie – muzyczna interpretacja słynnego cyklu Adama Mickiewicza. Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazało się dwujęzyczne wydanie źródłowo-krytyczne dzieła.

 

Twórczość Mickiewicza towarzyszyła Moniuszce przez niemal całe życie i była dla niego silną inspiracją. Sięgając po Sonety krymskie, Mistrz z Ubiela umuzycznił osiem wierszy z poetyckiego cyklu; skwapliwie wykorzystał szczególny potencjał ilustracyjny wybranych sonetów, jednocześnie dbając o zrównoważenie roli poszczególnych elementów dzieła muzycznego w kantacie. I tak dominującą, wyrazistą rytmikę w Żegludze czy Burzy równoważy liryczna Cisza morska i subtelna kolorystyka Nocy. Ruina wyróżnia się ciekawie poprowadzoną dynamiką – przeplatającą sforzata i wyciszenia – oraz umiejętnym operowaniem trybami molowym i durowym.

To właśnie ilustracyjny charakter kantaty został szczególnie podkreślony w obszernej notce opublikowanej w „Kurierze Warszawskim” po prawykonaniu dzieła 16 lutego 1868 roku: tylu już kompozytorów kusiło się o odmalowanie tonami tej orgii rozszalałych żywiołów [burzy], lecz wyznać musimy, że (nie wyjmując i Beethovena), żadnemu się to tak jak Moniuszce nie udało.


Sonety krymskie to dzieło, które z pewnością zasługuje na pamięć i stałą pozycję w repertuarze koncertowym. Zainteresowanie badaczy i melomanów powinny one wzbudzić tym bardziej, że kantata jest egzemplifikacją spojrzenia Stanisława Moniuszki na jedne z najwybitniejszych dzieł polskiej poezji dziewiętnastowiecznej. W kontekście oratoryjnego i kantatowego dorobku kompozytora Sonety stanowią jedno z największych jego osiągnięć – są dziełem utrzymanym w stylistyce dojrzalszego romantyzmu niż wcześniejsze, klasycyzujące kantaty inspirowane Witoloraudą – czytamy we wstępie nowej edycji kantaty, wydanej przez PWM.


Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydanie opatrzone jest wyczerpującym komentarzem krytycznym oraz obszernym wstępem nakreślającym rolę gatunku kantaty w twórczości Mistrza z Ubiela, historię powstania i recepcji Sonetów krymskich, jak również analizę dzieła. W aneksie znajduje się również rekonstrukcja Pieśni młodzieńca autorstwa Aleksandra Polińskiego z 1914 roku.


Edycję źródłowo-krytyczną Sonetów… opracowała Jolanta Bujas-Poniatowska – muzykolożka, doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą religijnej kulturze muzycznej Rzymskich Katolików na terenach polskich w latach 1795-1830. Z PWM współpracuje od 2019 roku jako autorka, redaktorka i tłumaczka.


Tom wchodzi w skład edycji Dzieł Wszystkich Stanisława Moniuszki, której celem jest wydanie źródłowo-krytyczne zachowanych kompozycji Stanisława Moniuszki w wersji ustalonej przez twórcę, oczyszczonej z błędów i przeróbek zawartych w późniejszych wydaniach. Seria jest wydawana w ramach projektu Dziedzictwo Muzyki Polskiej, realizowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Sonety krymskie Stanisława Moniuszki można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM oraz w księgarni internetowej: pwm.sklep.pl

Najczęściej czytane:

6 utworów polskiej muzyki najnowszej, które warto poznać w maju

Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.

Spóźnione arcydzieło Józefa Elsnera – Historia pewnego utworu

Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.

Krzysztof Wołek stypendystą Guggenheim Fellowship

 

Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.

Prawykonanie „Écoute” Zygmunta Krauzego na Festiwalu NEO’S w Théâtre de l’Ile Saint-Louis Paul Rey w Paryżu

Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.

KOMPOZYTORKA MIESIĄCA: JAGODA SZMYTKA i jej #BiurkoKompozytorki

Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.

Najpiękniejsze Książki 2024 – trzy nominacje dla PWM

Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.

Kompozytor oświecony. Poznaj Jeana-Philippe’a Rameau

Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś. 

Taniec motyla, kwiaty pomarańczy i festiwal pianistycznych duetów. Kwietniowe prawykonania dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego

Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.

Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski „ŻEROMSKI 2025”. Termin nadsyłania partytur: 20 listopada 2025 roku

Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.

Fryderyki 2025 rozdane. Trzy statuetki dla ANAKLASIS

Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.