Aktualności
Moniuszkowska kantata romantyczna do poezji Mickiewicza – „Sonety krymskie” w wydaniu źródłowo-krytycznym
2024-02-23
Choć Stanisław Moniuszko jest powszechnie znany przede wszystkim ze swej twórczości operowej i pieśniowej, niebagatelne miejsce w jego kompozytorskim dorobku zajmuje gatunek kantaty. Jednym z jego największych osiągnięć w tym zakresie są Sonety krymskie – muzyczna interpretacja słynnego cyklu Adama Mickiewicza. Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazało się dwujęzyczne wydanie źródłowo-krytyczne dzieła.
Twórczość Mickiewicza towarzyszyła Moniuszce przez niemal całe życie i była dla niego silną inspiracją. Sięgając po Sonety krymskie, Mistrz z Ubiela umuzycznił osiem wierszy z poetyckiego cyklu; skwapliwie wykorzystał szczególny potencjał ilustracyjny wybranych sonetów, jednocześnie dbając o zrównoważenie roli poszczególnych elementów dzieła muzycznego w kantacie. I tak dominującą, wyrazistą rytmikę w Żegludze czy Burzy równoważy liryczna Cisza morska i subtelna kolorystyka Nocy. Ruina wyróżnia się ciekawie poprowadzoną dynamiką – przeplatającą sforzata i wyciszenia – oraz umiejętnym operowaniem trybami molowym i durowym.
To właśnie ilustracyjny charakter kantaty został szczególnie podkreślony w obszernej notce opublikowanej w „Kurierze Warszawskim” po prawykonaniu dzieła 16 lutego 1868 roku: tylu już kompozytorów kusiło się o odmalowanie tonami tej orgii rozszalałych żywiołów [burzy], lecz wyznać musimy, że (nie wyjmując i Beethovena), żadnemu się to tak jak Moniuszce nie udało.
Sonety krymskie to dzieło, które z pewnością zasługuje na pamięć i stałą pozycję w repertuarze koncertowym. Zainteresowanie badaczy i melomanów powinny one wzbudzić tym bardziej, że kantata jest egzemplifikacją spojrzenia Stanisława Moniuszki na jedne z najwybitniejszych dzieł polskiej poezji dziewiętnastowiecznej. W kontekście oratoryjnego i kantatowego dorobku kompozytora Sonety stanowią jedno z największych jego osiągnięć – są dziełem utrzymanym w stylistyce dojrzalszego romantyzmu niż wcześniejsze, klasycyzujące kantaty inspirowane Witoloraudą – czytamy we wstępie nowej edycji kantaty, wydanej przez PWM.
Dwujęzyczne, polsko-angielskie wydanie opatrzone jest wyczerpującym komentarzem krytycznym oraz obszernym wstępem nakreślającym rolę gatunku kantaty w twórczości Mistrza z Ubiela, historię powstania i recepcji Sonetów krymskich, jak również analizę dzieła. W aneksie znajduje się również rekonstrukcja Pieśni młodzieńca autorstwa Aleksandra Polińskiego z 1914 roku.
Edycję źródłowo-krytyczną Sonetów… opracowała Jolanta Bujas-Poniatowska – muzykolożka, doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą religijnej kulturze muzycznej Rzymskich Katolików na terenach polskich w latach 1795-1830. Z PWM współpracuje od 2019 roku jako autorka, redaktorka i tłumaczka.
Tom wchodzi w skład edycji Dzieł Wszystkich Stanisława Moniuszki, której celem jest wydanie źródłowo-krytyczne zachowanych kompozycji Stanisława Moniuszki w wersji ustalonej przez twórcę, oczyszczonej z błędów i przeróbek zawartych w późniejszych wydaniach. Seria jest wydawana w ramach projektu Dziedzictwo Muzyki Polskiej, realizowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Sonety krymskie Stanisława Moniuszki można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM oraz w księgarni internetowej: pwm.sklep.pl
Najczęściej czytane:
W niedzielny poranek 21 grudnia, chwilę przed godziną dziewiątą, z Krakowa wyruszył Pociąg Wypełniony Muzyką, inaugurując ogólnopolską akcję Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Jubileuszowy pociąg zakończył w wielkim stylu całoroczne obchody 80-lecia oficyny.
Od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej na świecie. Jubileuszowy rok 2025 obfitował w huczne wydarzenia, premiery i projekty realizowane zarówno w kraju, jak i za granicą. Od nowych publikacji nutowych i książkowych, przez wydawnictwa płytowe i zasoby cyfrowe, po koncerty, edukację i międzynarodowe współprace – PWM z dumą podsumowuje dwanaście miesięcy intensywnej działalności.
Z początkiem nowego roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpocznie kolejny etap dynamicznego rozwoju, przenosząc swoje krakowskie biuro, mieszczące się od 1952 roku przy alei Krasińskiego 11a, do tymczasowego budynku K1, potocznie nazywanego „Błękitkiem” i znajdującego się przy alei Pokoju 1 (obok Ronda Grzegórzeckiego). W związku z planowanymi pracami księgarnia stacjonarna przy alei Krasińskiego 11a zostanie 23 grudnia czasowo zamknięta. Zachęcamy do zapoznania się z ofertą świątecznej wyprzedaży, która potrwa w księgarni przy alei Krasińskiego 11a od 19 do 23 grudnia. To znakomita okazja by skorzystać z wyjątkowych – bo sięgających 70%! – rabatów!
Nieukończony Koncert fortepianowy, niewydany mazurek, zniszczone Concertino... Kompozytorskie szkice Karola Szymanowskiego to cenne źródło dla muzykologów badających jego język muzyczny i proces twórczy – ale czy jest dla nich miejsce także w życiu koncertowym? W tej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się nie pojedynczemu dziełu, lecz zbiorowi utworów – niedokończonych, nieznanych oraz zrekonstruowanych.
24 preludia i improwizacje na fortepian Piotra Orzechowskiego (aka Pianohooligan) to najnowsza publikacja nutowa Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przeznaczona dla średniozaawansowanych i zaawansowanych wykonawców. Zawarty w niej cykl utworów to zapis solowej praktyki improwizacyjnej oryginalnego i bezkompromisowego kompozytora oraz pianisty–wirtuoza.
Wielki finał Jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego! W Centrum św. Jana w Gdańsku (ul. Świętojańska 50) w przedświąteczną niedzielę, 21 grudnia o godzinie 20.00, wystąpią Adam Bałdych (skrzypce renesansowe) i Michał Górczyński (klarnet kontrabasowy) oraz Ensemble Peregrina w składzie: Agnieszka Budzińska-Bennett (śpiew i harfa), Hanna Järveläinen (śpiew), Eve Kopli (śpiew) i Karin Weston (śpiew). W programie wieczoru zabrzmią kompozycje zainspirowane najcenniejszymi rękopisami średniowiecznej muzyki polskiej w niezwykłej jazzowej reinterpretacji. Koncert stanowi uroczyste zwieńczenie wyjątkowej podróży specjalnego Pociągu Wypełnionego Muzyką.
Wsiądź do najbardziej muzycznego pociągu w Polsce! 21 grudnia 2025 ze stacji Kraków Główny odjedzie jubileuszowy Pociąg Wypełniony Muzyką. Na pokład zaprasza Polskie Wydawnictwo Muzyczne, które w tym roku świętuje 80-lecie swojej działalności.
Polska muzyka współczesna to żywe świadectwo budowania kulturalnego dziedzictwa, twórczość różnorodna, ciekawa, innowacyjna, niezwykle potrzebna w rozwoju estetycznym najmłodszych i wartościowa w poszerzaniu muzycznych horyzontów. Dlatego Polskie Wydawnictwo Muzyczne w roku 80-lecia istnienia postanowiło zainicjować nową serię nutową – „Kompozytorzy Młodym”.
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
