Aktualności
Gdzie są granice niczego? Dźwiękowe uniwersum Krzysztofa Knittla
2024-09-10
Krzysztof Knittel to artysta nieustannie poszukujący – niezależny, eksperymentujący, który podąża własnymi ścieżkami. To człowiek o wielu obliczach, wyraźnych opiniach i bogaty w doświadczenia, którymi dzieli się w rozmowie z Michałem Mendykiem. Jej zapis, pod paradoksalnym tytułem Granice niczego, 19 września br. dołączy do serii Ludzie Świata Muzyki, która ukazuje się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Czy wszystko, co jest dźwiękiem może stać się muzyką?
Dla Krzysztofa Knittla fundamentalne znaczenie zarówno w życiu, jak i w muzyce, ma potrzeba i poczucie wolności. Ujawniają się one w towarzyszącej kompozytorowi odwadze twórczej, śmiałości poszukiwań muzycznych i otwartości na niekonwencjonalne rozwiązania. W swoich dziełach Knittel sięga po najnowsze technologie i swobodnie łączy różne obszary sztuki.
Przedziwne jest odmawianie światowi muzyki prawa do poszukiwań brzmieniowych, do śmiałych eksperymentów z urządzeniami elektronicznymi (…). Przecież nikt z ludzi rozsądnych nie będzie kwestionował poszukiwań naukowych i eksperymentów w dziedzinach technicznych, w biologii, fizyce, astronomii. Skąd więc ta nieufność, niechęć (…) do poszukiwań w dziedzinie muzyki?
Fragment książki
Granice niczego to książka osobista, wielowątkowa, a przy tym niezwykle wciągająca. O swoim życiu, muzyce i otaczającym go świecie Knittel opowiada bezpośrednio i bez zadęcia, a na zadane pytania udziela odpowiedzi z dawką zadziorności. Jako kompozytor koncentruje się na muzyce – mówi o swoich utworach, projektach, ale też upodobaniach i inspiracjach. Nie brakuje wątków muzyki amerykańskiej, jazzowej, rockowej, czy kabaretowej. Nie brakuje również pytań o życie prywatne. Sporo uwagi Knittel poświęca rodzinie, przyjaciołom, wspomina o ukochanych psach. Wplata przy tym różne historie i anegdoty, choćby jak dwa razy udało mu się nie spotkać swojego idola muzycznego – Johna Cage’a. Rozmówcy nie uciekają również od tematów trudnych, ale aktualnych – wojny, pandemii, miejsca kobiet w świecie artystycznym, czy powracającego wątku kryzysu klimatycznego.
Granice niczego to portret bardzo ludzki i szczery. Ciekawym jego uzupełnieniem stały się opinie dwunastu bliskich kompozytorowi osób – z grona rodziny, przyjaciół i świata artystycznego. Dzięki nim czytelnik może spojrzeć na Krzysztofa Knittla z różnych, czasem zaskakujących perspektyw. W końcu, jak Jerzy Kornowicz zauważa:
Zasadniczo rzecz biorąc, ktoś taki jak Krzysztof Knittel istnieć nie może. Po pierwsze, za dużo talentów w jednej osobie, po drugie, za duże cnót i walorów rozwichrzenie. Takich ludzi albo nie ma, albo zdarzają się – jak rachunek prawdopodobieństwa pokazuje – bardzo rzadko.
Premierową książkę będzie można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju już od 19 września. Dwa dni później Krzysztof Knittel i Michał Mendyk powrócą do swojej rozmowy podczas spotkania autorskiego wokół książki, na które Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza wraz z Biblioteką Naukową Związku Kompozytorów Polskich. Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu Spotkania u kompozytorów, 21 września o godzinie 17.00 w siedzibie ZKP (Rynek Starego Miasta 27 w Warszawie), jako impreza towarzysząca 67. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Wstęp wolny.
O autorach:
Krzysztof Knittel (ur. 1947) – autor utworów orkiestrowych, chóralnych, kameralnych, muzyki dla baletu, teatru, filmu, wykonawca muzyki komputerowej i elektroakustycznej na żywo, twórca instalacji dźwiękowych. Studiował w PWSM im. F. Chopina w Warszawie na wydziałach reżyserii dźwięku oraz kompozycji, dyrygentury i teorii muzyki. Od 1973 roku współpracował ze Studiem Eksperymentalnym Polskiego Radia. W 1978 pracował w The Center of the Creative and Performing Arts w Buffalo. Jest współtwórcą grup muzyki improwizowanej: Grupy Kompozytorskiej KEW (1974–1976), Niezależnego Studia Muzyki Elektroakustycznej (1982–1984), Pociągu Towarowego (od 1986), European Improvisation Orchestra (1996–1998), tria CH & K & K (od 1999), Kawalerów Błotnych (od 2003). Jako kompozytor i wykonawca swoich utworów koncertował w większości krajów europejskich, w Azji, Ameryce Północnej i Południowej. Po 1989 roku współtworzył festiwal Audio Art, był dyrektorem Warszawskiej Jesieni, i Festiwalu Muzyki Improwizowanej „Ad Libitum”. W latach 1999–2003 był prezesem Związku Kompozytorów Polskich, od 2005 do 2017 przewodniczył Polskiej Radzie Muzycznej, był też członkiem zarządu Europejskiej Rady Muzycznej. Emerytowany profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, wykładał też w akademiach muzycznych w Krakowie i Łodzi. Zdobywca nagród: NSZZ „Solidarność” (1985), nowojorskiej Foundation for Contemporary Performance Arts (1998), im. Cypriana Kamila Norwida (2003), Związku Kompozytorów Polskich (2003), Srebrnego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Gustav Mahler Kompositionspreis (2017).
Michał Mendyk (ur. 1981) – kurator, producent, publicysta i dziennikarz muzyczny. Redaktor „Ruchu Muzycznego” oraz niezależny ekspert współpracujący między innymi z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i zespołem Klangforum Wien. Okazjonalnie współtworzy eksperymentalne spektakle muzyczno-teatralne (Opera dla Głuchych, Teatr Studio w Warszawie, 2018) oraz wystawy o tematyce muzycznej (między innymi w ZKM | Center for Art and Media Karlsruhe). Wraz z Michałem Liberą napisał książkę dla dzieci M.U.Z.Y.K.A., która została przetłumaczona na języki czeski, niemiecki i koreański. Współautor wywiadu rzeki z Zygmuntem Krauzem (Wywiad o niczym, 2021), która ukazała się w serii „Ludzie Świata Muzyki” PWM-u. Redaktor serii książkowej „Biblioteka SEPR” (Muzeum Sztuki w Łodzi, 2009–2021).
Najczęściej czytane:
Kultowe piosenki Zygmunta Koniecznego, które dekady temu pokochała publiczność Ewy Demarczyk w nowym opracowaniu Cezarego Duchnowskiego. Najnowszy album ANAKLASIS z udziałem Agaty Zubel, Andrzeja Bauera, Bartka Wąsika oraz Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją Alexandra Humali jest już dostępny w sprzedaży.
W konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek na Najpiękniejsze Polskie Książki 2024, w którym Jury docenia m.in. koncepcję edytorską, nowatorskie opracowania graficzne, typograficzne i poziom artystyczny ilustracji, wyróżnienie w kategorii Literatura naukowa i popularnonaukowa zdobyła książka Muzyka polska po Szymanowskim Adriana Thomasa.
W maju do swojej pracowni zaprasza nas Jerzy Kornowicz – kompozytor, pianista-improwizator, pedagog i działacz muzyczny, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Autor muzyki wielu gatunków – twórca interdyscyplinarny, który potrafi komponować w rozmaitych miejscach.
Od początku istnienia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, serie pedagogiczne stanowiły istotną i liczną grupę powstających publikacji. Oficyna nawiązywała współpracę z cenionymi twórcami, dzięki czemu powstały utwory nie tylko licznie nagradzane na konkursach i festiwalach, budujące tym prestiż PWM-u, ale przede wszystkim ponadczasowe. Świadczą o tym wznowienia wielu tytułów.
Tematem przewodnim 37. edycji Krakowskiego Międzynarodowego Festiwalu Kompozytorów jest muzyka w muzyce. Festiwal, który został objęty patronatem honorowym Aleksandra Miszalskiego, Prezydenta Miasta Krakowa, rozpocznie się już 10 maja koncertem inauguracyjnym w Filharmonii Krakowskiej. Polskie Wydawnictwo Muzyczne jest partnerem wydarzenia.
Już 09 maja 2025 roku Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza do wspólnego świętowania podczas Dni Funduszy Europejskich w PWM. Sprawdź, co zaplanowaliśmy na ten dzień!
Piąty miesiąc roku zwiastuje nadejście wiosennego sezonu festiwalowego. W Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu zabrzmią kompozycje Joanny Wnuk-Nazarowej, Pawła Malinowskiego, Wojciecha Widłaka, Macieja Zielińskiego, Pawła Hendricha i Agaty Zubel. Najnowszej muzyce polskiej będziemy przysłuchiwać się podczas koncertów specjalnych, na festiwalowych estradach, a także na zakończenie sezonu artystycznego.
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.