Aktualności
Gdzie są granice niczego? Dźwiękowe uniwersum Krzysztofa Knittla
2024-09-10
Krzysztof Knittel to artysta nieustannie poszukujący – niezależny, eksperymentujący, który podąża własnymi ścieżkami. To człowiek o wielu obliczach, wyraźnych opiniach i bogaty w doświadczenia, którymi dzieli się w rozmowie z Michałem Mendykiem. Jej zapis, pod paradoksalnym tytułem Granice niczego, 19 września br. dołączy do serii Ludzie Świata Muzyki, która ukazuje się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Czy wszystko, co jest dźwiękiem może stać się muzyką?
Dla Krzysztofa Knittla fundamentalne znaczenie zarówno w życiu, jak i w muzyce, ma potrzeba i poczucie wolności. Ujawniają się one w towarzyszącej kompozytorowi odwadze twórczej, śmiałości poszukiwań muzycznych i otwartości na niekonwencjonalne rozwiązania. W swoich dziełach Knittel sięga po najnowsze technologie i swobodnie łączy różne obszary sztuki.
Przedziwne jest odmawianie światowi muzyki prawa do poszukiwań brzmieniowych, do śmiałych eksperymentów z urządzeniami elektronicznymi (…). Przecież nikt z ludzi rozsądnych nie będzie kwestionował poszukiwań naukowych i eksperymentów w dziedzinach technicznych, w biologii, fizyce, astronomii. Skąd więc ta nieufność, niechęć (…) do poszukiwań w dziedzinie muzyki?
Fragment książki
Granice niczego to książka osobista, wielowątkowa, a przy tym niezwykle wciągająca. O swoim życiu, muzyce i otaczającym go świecie Knittel opowiada bezpośrednio i bez zadęcia, a na zadane pytania udziela odpowiedzi z dawką zadziorności. Jako kompozytor koncentruje się na muzyce – mówi o swoich utworach, projektach, ale też upodobaniach i inspiracjach. Nie brakuje wątków muzyki amerykańskiej, jazzowej, rockowej, czy kabaretowej. Nie brakuje również pytań o życie prywatne. Sporo uwagi Knittel poświęca rodzinie, przyjaciołom, wspomina o ukochanych psach. Wplata przy tym różne historie i anegdoty, choćby jak dwa razy udało mu się nie spotkać swojego idola muzycznego – Johna Cage’a. Rozmówcy nie uciekają również od tematów trudnych, ale aktualnych – wojny, pandemii, miejsca kobiet w świecie artystycznym, czy powracającego wątku kryzysu klimatycznego.
Granice niczego to portret bardzo ludzki i szczery. Ciekawym jego uzupełnieniem stały się opinie dwunastu bliskich kompozytorowi osób – z grona rodziny, przyjaciół i świata artystycznego. Dzięki nim czytelnik może spojrzeć na Krzysztofa Knittla z różnych, czasem zaskakujących perspektyw. W końcu, jak Jerzy Kornowicz zauważa:
Zasadniczo rzecz biorąc, ktoś taki jak Krzysztof Knittel istnieć nie może. Po pierwsze, za dużo talentów w jednej osobie, po drugie, za duże cnót i walorów rozwichrzenie. Takich ludzi albo nie ma, albo zdarzają się – jak rachunek prawdopodobieństwa pokazuje – bardzo rzadko.
Premierową książkę będzie można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju już od 19 września. Dwa dni później Krzysztof Knittel i Michał Mendyk powrócą do swojej rozmowy podczas spotkania autorskiego wokół książki, na które Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza wraz z Biblioteką Naukową Związku Kompozytorów Polskich. Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu Spotkania u kompozytorów, 21 września o godzinie 17.00 w siedzibie ZKP (Rynek Starego Miasta 27 w Warszawie), jako impreza towarzysząca 67. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Wstęp wolny.
O autorach:
Krzysztof Knittel (ur. 1947) – autor utworów orkiestrowych, chóralnych, kameralnych, muzyki dla baletu, teatru, filmu, wykonawca muzyki komputerowej i elektroakustycznej na żywo, twórca instalacji dźwiękowych. Studiował w PWSM im. F. Chopina w Warszawie na wydziałach reżyserii dźwięku oraz kompozycji, dyrygentury i teorii muzyki. Od 1973 roku współpracował ze Studiem Eksperymentalnym Polskiego Radia. W 1978 pracował w The Center of the Creative and Performing Arts w Buffalo. Jest współtwórcą grup muzyki improwizowanej: Grupy Kompozytorskiej KEW (1974–1976), Niezależnego Studia Muzyki Elektroakustycznej (1982–1984), Pociągu Towarowego (od 1986), European Improvisation Orchestra (1996–1998), tria CH & K & K (od 1999), Kawalerów Błotnych (od 2003). Jako kompozytor i wykonawca swoich utworów koncertował w większości krajów europejskich, w Azji, Ameryce Północnej i Południowej. Po 1989 roku współtworzył festiwal Audio Art, był dyrektorem Warszawskiej Jesieni, i Festiwalu Muzyki Improwizowanej „Ad Libitum”. W latach 1999–2003 był prezesem Związku Kompozytorów Polskich, od 2005 do 2017 przewodniczył Polskiej Radzie Muzycznej, był też członkiem zarządu Europejskiej Rady Muzycznej. Emerytowany profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, wykładał też w akademiach muzycznych w Krakowie i Łodzi. Zdobywca nagród: NSZZ „Solidarność” (1985), nowojorskiej Foundation for Contemporary Performance Arts (1998), im. Cypriana Kamila Norwida (2003), Związku Kompozytorów Polskich (2003), Srebrnego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Gustav Mahler Kompositionspreis (2017).
Michał Mendyk (ur. 1981) – kurator, producent, publicysta i dziennikarz muzyczny. Redaktor „Ruchu Muzycznego” oraz niezależny ekspert współpracujący między innymi z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i zespołem Klangforum Wien. Okazjonalnie współtworzy eksperymentalne spektakle muzyczno-teatralne (Opera dla Głuchych, Teatr Studio w Warszawie, 2018) oraz wystawy o tematyce muzycznej (między innymi w ZKM | Center for Art and Media Karlsruhe). Wraz z Michałem Liberą napisał książkę dla dzieci M.U.Z.Y.K.A., która została przetłumaczona na języki czeski, niemiecki i koreański. Współautor wywiadu rzeki z Zygmuntem Krauzem (Wywiad o niczym, 2021), która ukazała się w serii „Ludzie Świata Muzyki” PWM-u. Redaktor serii książkowej „Biblioteka SEPR” (Muzeum Sztuki w Łodzi, 2009–2021).
Najczęściej czytane:
15 października podczas gali w De Vere Grand Connaught Rooms w Londynie odbyło się wręczenie prestiżowych nagród Gramophone Classical Music Awards. W kategorii Early Music statuetkę otrzymała płyta ‘The Krasiński Codex’ („Kodeks Krasińskich”) zespołów Ensemble Dragma i Ensemble Peregrina pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Trzypłytowy album jest jednym z owoców projektu „Kras 52”, zrealizowanego przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie autorskie z Magdaleną Dziadek. Gościem specjalnym wieczoru będzie Krzysztof Meyer – kompozytor i bohater książki Krzysztof Meyer. Nowoczesny i romantyczny. Publikacja ta stanie się punktem wyjścia do rozmowy, którą poprowadzi Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz. To wszystko już 21 października o godz. 18:30 w Sali Kameralnej Instytutu Muzykologii UJ.
Już od osiemdziesięciu lat Polskie Wydawnictwo Muzyczne wspiera rozwój polskiej kultury muzycznej w kraju i na świecie. Oficyna świętuje swój jubileusz przez cały 2025 rok, organizując serię koncertów pod hasłem „Muzyczne spotkania”. Najbliższa odsłona już 14 i 15 listopada w Filharmonii Narodowej. Będzie to podwójny jubileusz – 80-lecie PWM oraz 100-lecie Związku Kompozytorów Polskich. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Związek Kompozytorów Polskich został partnerem trzeciego etapu prowadzonego od 2017 roku programu kompleksowej digitalizacji unikatowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W ramach projektu „Digitalizacja i udostępnianie cyfrowych zasobów Polskiego Wydawnictwa Muzycznego oraz Związku Kompozytorów Polskich”, dofinansowanego w obrębie Działania FERC.02.03, zbiory Polskiej Biblioteki Muzycznej wzbogaci m.in. kolekcja materiałów ZKP związana z festiwalem „Warszawska Jesień”. Dzięki współpracy wyjątkowe dziedzictwo polskiej muzyki współczesnej zyska na trwałości i dostępności.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w poniedziałek 13 października 2025 roku o godz. 13:00 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Ceremonia będzie miała charakter państwowy.
9 października br. w Bielsku-Białej rozpocznie się 28. Festiwal Kompozytorów Polskich im. H.M. Góreckiego. Bohaterem tegorocznej jest Fryderyk Chopin. Polskie Wydawnictwo Muzyczne i „Ruch Muzyczny” są Partnerami wydarzenia.
Rada Programowa Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca wytypowała nominowanych do nagrody polskiego środowiska muzycznego – Koryfeusz Muzyki Polskiej. Nagroda przyznawana jest co roku w czterech kategoriach: Osobowość roku, Wydarzenie roku, Nagroda honorowa oraz Odkrycie roku. W kategorii Wydarzenie Roku nominację otrzymały Muzyczne spotkania, organizowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne z okazji tegorocznego jubileuszu 80-lecia w Narodowym Forum Muzyki.
Ceniony kompozytor muzyki instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej, oper i dramatów. W jego twórczości istotne miejsce zajmują utwory pisane do tekstów m.in. takich pisarzy, jak Olga Tokarczuk, Radek Rak, Stanisław Lem, czy Szczepan Twardoch. W tym miesiącu po raz pierwszy zabrzmiała opera Nowaka: Kontakt. Sonoromanza, a na muzyczne półki trafił najnowszy album ANAKLASIS z rejestracją „Febry arktycznej”, skomponowanej do słów Marcina Wichy. To więc dobry moment, by zajrzeć do pracowni kompozytora i by przyjrzeć się jego pracy.
Muzyczna opowieść o dwóch polarnikach czekających na ratunek. O próbie przetrwania na grenlandzkim pustkowiu i o melancholii polarnej nocy. FEBRA ARKTYCZNA. COMEDIA HARMONICA – opera Alka Nowaka do oryginalnego libretta Marcina Wichy jest już dostępna na najnowszym albumie ANAKLASIS. W rolach głównych: AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy i śpiewacy Capelli Cracoviensis.
Chociaż pod względem prawykonań październik wydaje się spokojniejszy niż ubiegły miesiąc trzeba jednak podkreślić, że zakres gatunkowy i obsadowy nowych utworów zapowiada się bogato. Najnowsze dzieła z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w tym miesiącu usłyszymy po raz pierwszy w Warszawie, Kolonii, Tychach, Gdańsku, Zielonej Górze, Poznaniu, Elblągu oraz Pszczynie.
