Aktualności
W rytmie przemian. O polskiej muzyce XX wieku
2024-10-03
Od czasów Karola Szymanowskiego, jednogłośnie uznawanego za najważniejszego twórcę początku XX wieku, muzyka polska rozwijała się gwałtownie, doświadczając licznych transformacji. W rocznicę urodzin kompozytora na półki księgarń trafia publikacja Muzyka polska po Szymanowskim, stanowiąca ukłon brytyjskiego muzykologa w stronę kultury muzycznej Polski minionego stulecia.
Muzyka polska po Szymanowskim to opowieść o tym, z jakimi trudnościami mierzyli się kompozytorzy polscy ubiegłego wieku. Adrian Thomas, brytyjski muzykolog, kompozytor i dyrygent, który w latach 60. zafascynował się kompozycjami Lutosławskiego i Góreckiego, przybliża czytelnikom nie tylko bogactwo muzyki kraju nad Wisłą, ale też realia w jakich powstawała. Odnosi się do najistotniejszych punktów zwrotnych historii, jednocześnie ukazując szeroki wachlarz indywidualności opisywanych kompozytorów.
Co odegrało decydującą rolę w kształtowaniu muzyki polskiej minionego wieku?
Thomas nierozerwalnie wiąże twórczość kompozytorską z wydarzeniami, które miały w tym czasie miejsce w Polsce i poza jej granicami. Ukazuje źródła powstawania utworów, sukcesy ich prawykonań oraz późniejsze losy. Ale przede wszystkim zagłębia się w samą istotę dzieł, analizując dogłębnie techniki kompozytorskie, inspiracje oraz dobór instrumentów i głosów.
Autor podzielił książkę na pięć części, w których po kolei podejmuje tematy kluczowe dla historii muzyki polskiej. Wychodząc od analizy muzyki na tle społeczno-kulturowych wstrząsów w międzywojennej Polsce, rozpatruje rolę jaką odegrała Warszawska Jesień i omawia zdobywające popularność techniki kompozytorskie. Rozważa również kwestie tożsamości narodowej polskich kompozytorów i ich postmodernistyczne spojrzenie w przyszłość, wreszcie charakteryzuje instytucje pielęgnujące polską kulturę muzyczną, nowe technologie oraz możliwości kompozytorów w dzisiejszym świecie.
Książka wydana została pierwotnie w 2005 roku pod tytułem Polish Music since Szymanowski. Pisana z myślą o czytelnikach spoza Polski, przez lata służyła za wprowadzenie w tematykę, stanowiąc historyczny, kontekstowy i analityczny przegląd obejmujący ponad sześćdziesiąt lat. W najnowszej edycji wydanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, specjalnie dla polskich czytelników, autor wzbogacił oryginalną angielską wersję o nowe dodatkowe treści.
Publikacja pióra Brytyjczyka, to propozycja unikalnej perspektywy „z zewnątrz”. Ale czy muzykolog wychowany w zachodniej tradycji jest w stanie prawidłowo odczytać zjawiska zachodzące w twórczości polskich kompozytorów? Czy potrafi odpowiednio wczuć się w otaczającą twórców rzeczywistość, rozpoznać charakterystyczne dla polskiego środowiska cechy i opisać rodzące się w nim zjawiska? Na te pytania pomoże odpowiedzieć tylko wnikliwa lektura książki, którą już teraz można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl, oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Profesor Adrian Thomas to brytyjski muzykolog, kompozytor i dyrygent. Studiował na uniwersytecie w Nottingham (gdzie w 1969 roku dyrygował brytyjskim prawykonaniem Trois poèmes Lutosławskiego), na uniwersytecie w Cardiff oraz na Akademii Muzycznej w Krakowie. Od 1973 roku wykładał na Queen’s University w Belfaście, gdzie w latach 1985–1996 piastował stanowisko Hamilton Harty Professor of Music. W latach 1983–1984 pełnił funkcję Visiting Scholar na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. W latach 1990–1993 pracował jako szef działu muzycznego w BBC Radio 3 w Londynie. Zorganizował tam m.in. festiwal „Polska!”, prezentujący naszą kulturę i muzykę. Był profesorem na uniwersytecie w Cardiff w latach 1996–2010, gdzie na swoim ostatnim koncercie muzyki polskiej dyrygował muzyką Krauzego, Kulenty, Mykietyna, Schaeffera, T. Sikorskiego, Szalonka i Zielińskiej. Jako naukowiec specjalizuje się w historii polskiej muzyki współcze¬snej i jest autorem ponad 50 haseł do encyklopedii Grove’a (2001). Za swoją działalność otrzymał m.in. Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1989) oraz odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (1996), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013) i został wybrany na członka honorowego Związku Kompozytorów Polskich (2023). Jest autorem wielu prac dotyczących Polski, m.in.: Bacewicz. Chamber and Orchestral Music (Los Angeles 1985), The hidden composer Witold Lutoslawski and Polish Radio (wystawa na zlecenie BBC podczas festiwalu „Breaking Chains”, Londyn 1997), Górecki (Oxford 1997, Kraków
Najczęściej czytane:
Liryka wokalna Zygmunta Mycielskiego - kompozytora, pisarza i intelektualisty, napisana do wierszy między innymi Cypriana Kamila Norwida, Jarosława Iwaszkiewicza, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta po raz pierwszy w komplecie, na dwóch płytach. Pieśni wykonują: Joanna Freszel, Bartłomiej Kominek, Tomasz Konieczny i Lech Napierała. Od dziś album dostępny jest w serwisach streamingowych i w najlepszych sklepach muzycznych.
Cykl, w którym zaglądamy do pracowni kompozytorów związanych z naszym Wydawcnictwem i sprawdzamy, co trzymają na swoich biurkach, zamyka jedna z najważniejszych postaci polskiej muzyki — Elżbieta Sikora. Kompozytorka tworzy muzykę elektroakustyczną, symfoniczną, kameralną, instrumentalną, wokalno-instrumentalną, filmową, teatralną, baletową, a także operową. Jej utwory były wykonywane na wielu prestiżowych festiwalach w Polsce i za granicą.
Polskie Wydawnictwo Muzyczne przedstawiło swoją działalność podczas konferencji Instytutu Polskiego w Rzymie pt. „Musica e Memoria: 1945-2025. Tra reminiscenze e nuove prospettive/Muzyka i pamięć 1945-2025. Reminiscencje i nowe perspektywy”.
Dziś, 2 grudnia, rozpoczyna się osiemnasta odsłona jednego z najbardziej prestiżowych europejskich konkursów dyrygenckich: Donatella Flick – London Symphony Orchestra Conducting Competition. W bogatym przekroju repertuarowym jako utwór obowiązkowy znalazł się także Koncert na orkiestrę smyczkową Grażyny Bacewicz.
3 miasta, blisko 40 wydarzeń, koncertów, spotkań i warsztatów edukacyjnych, ponad 800 wykonawców, dzieła 38 kompozytorów związanych z PWM, 1 statuetka „Koryfeusz Muzyki Polskiej” oraz tysiące melomanów w salach koncertowych, miejskiej sonosferze i na radiowej antenie. Polskie Wydawnictwo Muzyczne uczciło 80-lecie swojej działalności wyjątkowym cyklem „Muzyczne spotkania”. Całoroczne obchody jubileuszu Oficyny zwieńczył uroczysty koncert w Filharmonii Krakowskiej z udziałem Laureatki IV Nagrody XIX Konkursu Chopinowskiego Tianyao Lyu.
Refleksje i mistyka nad różnymi obszarami życia to wątki towarzyszące utworom, których prawykonania odbędą się w grudniu. Nowych dzieł kompozytorów współpracujących z Polskim Wydawnictwem Muzycznym będzie można posłuchać w Katowicach oraz Bydgoszczy.
Już 7 grudnia w Studiu S1 w Warszawie specjalnym koncertem swoje osiemdziesiąte urodziny będzie obchodził „Ruch Muzyczny” – najstarsze czasopismo o muzyce klasycznej w Polsce. W programie znajdą się m.in. kompozycje dawnych, legendarnych redaktorów naczelnych – Stefana Kisielewskiego i Zygmunta Mycielskiego
Dziedzictwo muzyczne w nowym formacie — prezentacja portalu Polska Biblioteka Muzyczna podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych pod hasłem "Muzykalia w zmieniającym się otoczeniu bibliotecznym – integracja, współpraca, harmonia".
Z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, zasłużeni pracownicy Oficyny oraz związani z nią autorzy i przedstawiciele polskiego środowiska muzycznego zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi. Samo wydawnictwo otrzymało też Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
I Koncert fortepianowy e-moll op. 11 w rzeczywistości powstał kilka miesięcy po II Koncercie f-moll op. 21; „zamieniona” opusowa numeracja wynika z dat wydań obu utworów. Dziś pochylimy się nad późniejszym z tych dwóch z dzieł, dojrzalszym i kreślonym pewniejszą ręką. W kolejnej odsłonie cyklu „Historia pewnego utworu” przyjrzymy się koncertowym programom, sztambuchowym wyznaniom i pożegnaniu z Ojczyzną.
