2025-09-17

Jak podzielić się ze słuchaczem własnym doświadczeniem? Jak oddać to, co niełatwo wyrazić słowem, gestem czy dźwiękiem? Jak za pomocą dźwięków przekazać własne „ja”? Tadeusz Wielecki – kompozytor i kontrabasista – nieustannie poszukuje odpowiedzi na te pytania. Jego refleksje zwerbalizowane w dialogu z Adamem Suprynowiczem, zapisane zostały w najnowszej książce Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Jak by to powiedzieć... Premierowa publikacja to głos artysty, dla którego nie ma prostych odpowiedzi. 

Jak by to powiedzieć… to meandryczny dialog, w którym poruszane tematy powracają w różnych kontekstach. Jest osobisty i pełny autentyczności, nie obywa się bez kontrowersji. Publikacja ta stanowi efekt ciągłych poszukiwań – w muzyce jak i życiu, a zawarte w niej przemyślenia poparte są doświadczeniem. Tytuł książki nieprzypadkowo nawiązuje do skomponowanego w 2021 roku słuchowiska, ponieważ według kompozytora to właśnie do tych słów sprowadza się podstawowy dylemat artystyczny: jak podzielić się ze słuchaczem doświadczeniem własnego „Ja”.

Kiedy zaczęliśmy nasze rozmowy, szybko zorientowałem się, że przygotowany konspekt
mogę wyrzucić do kosza. Miałem na podorędziu zbiór tematów,
które chciałem poruszyć, ale rozmowa od początku meandrowała. Niekoniecznie z powodu roztargnienia obu rozmówców i niekoniecznie ze względu na dygresyjno-szkatułkowy sposób opowiadania Tadeusza. Takie rzeczy można okiełznać podstawowym warsztatem dziennikarskim, a potem jeszcze zasięgnąć porady redaktora.
Szybko jednak zorientowałem się, że powroty do niektórych tematów mają sens właśnie dlatego, że Tadeusz Wielecki nie tylko komponuje, ale mówi z doświadczenia, nie wyłącznie z pamięci. A że to doświadczenie, na które składają się wykształcenie, erudycja, samoświadomość człowieka i artysty, jest szersze od samych muzycznych artefaktów, w których się przejawia, to powroty do pewnych wątków są na swój sposób konieczne, za każdym razem bowiem oświetla je z innej strony.

Adam Suprynowicz, Fragment książki

Dziewięć rozdziałów nazwanych „rozmowami” porusza szereg ważnych dla kompozytora problemów. Każda rozmowa opatrzona jest podtytułem streszczającym jej zawartość, dzięki czemu z łatwością można poruszać się po strukturze książki. Rozmówcy dotykają kwestii, jak: muzyka jako wypowiedź, samoświadomość człowieka i artysty, nowoczesność i kryteria oceny dzieła sztuki, wspomnienia rodzinne, w tym te z czasów szarzyzny PRL-u i wyjazdów na Zachód, mikrotony i multifony, pieniądze, a nawet szósty dowód na istnienie Boga. Stale powraca także festiwal Warszawska Jesień, której Wielecki był wieloletnim dyrektorem, za wszystkim zaś stoją ważni dla niego ludzie: rodzina, przyjaciele, współpracownicy i autorytety.

Jak by to powiedzieć… to już piąta publikacja w reaktywowanej po latach serii „Ludzie Świata Muzyki”. Od dziś można znaleźć ją w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju. A już w piątek 19 września do książki dołączy wydana przez markę fonograficzną ANAKLASIS płyta o… tym samym tytule. Krążek JAK BY TO POWIEDZIEĆ (ANA 040) jest zapisem słuchowiska na sopran, dwoje aktorów, orkiestrę kameralną i elektronikę – kompozycji wokalno-instrumentalnej złożonej z dziesięciu części, tworzących ciąg logiczno-dramaturgiczny. Tadeusz Wielecki mówi o kompozycji jako o „słuchowisku drogi” i przypowieści filozoficznej.


Tadeusz Wielecki i Adam Suprynowicz powrócą do swojej rozmowy podczas spotkania autorskiego wokół książki, na które Polskie Wydawnictwo Muzyczne zaprasza wraz z Przestrzenią Muzyki Współczesnej Hashtag Lab. Kompozytor odkryje kawałek swojego świata, zapisany na stronach premierowej książki. Spotkanie uzupełni wykonany przez Mikołaja Pałosza utwór „Przędzie się nić”, a także wspólna improwizacja wiolonczelisty z kompozytorem. Wydarzenie odbędzie się w ramach cyklu Labowa Jesień 20 września o godzinie 17.00 w siedzibie Hashtag Lab (ul. Barska 29, Warszawa), jako impreza towarzysząca 68. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Wstęp wolny.

O autorach:

Tadeusz Wielecki (ur. 1954) – kompozytor i kontrabasista. Autor utworów symfonicznych, kameralnych, solowych oraz z elementami performansu. Wieloletni dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” (1999–2016). Jako kontrabasista koncertował w Europie, Azji i Stanach Zjednoczonych. Uprawia także muzykę improwizowaną, grając z zespołami Kawalerowie Błotni i Laterna. Studiował kompozycję u Włodzimierza Kotońskiego oraz grę na kontrabasie w warszawskiej Akademii Muzycznej. W latach 1986–1987 kontynuował studia kompozytorskie w Niemczech u Isanga Yuna i Klausa Hubera. Zajmuje się także propagowaniem muzyki współczesnej i edukacją artystyczną – w Polskim Radiu prowadził autorskie audycje dla dzieci i młodzieży. Komponował m.in. na zamówienie Międzynarodowych Wakacyjnych Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie, Warszawskiej Jesieni, Filharmonii Poznańskiej, Polskiego Radia i Polskiej Orkiestry Radiowej, Tyrolskiego Festiwalu Nowej Muzyki Klangspuren w Schwaz (Austria), festiwalu Ad Libitum w Warszawie, Orkiestry Symfonicznej w Hiroszimie, Klangforum Wien, Orkiestry Muzyki Nowej w Katowicach, Towarzystwa Muzycznego im. K. Szymanowskiego, Forbidden City Chamber Orchestra w Pekinie, Plural Ensemble w Madrycie, Orkest de Ereprijs, Warsztatu Muzycznego, Kwartetu Śląskiego, Kwartludium, TWOgether Duo, Polskiej Orkiestry Radiowej, Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Za Historię bardzo prawdziwą na taśmę uzyskał drugą nagrodę w konkursie radiowym EAR w Budapeszcie (1995), a za Koncert a rebours na skrzypce i orkiestrę rekomendację Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów w Paryżu (1999).

Adam Suprynowicz (ur. 1974) – muzykolog, dziennikarz kulturalny i krytyk muzyczny. Stały współpracownik „Vogue’a”, „Ruchu Muzycznego”, „Tygodnika Kulturalnego” TVP Kultura i Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Kurator Festiwalu Prawykonań „Polska Muzyka Najnowsza”. Redaktor serii płytowych i autor przedsięwzięć edukacyjnych. Od 1999 roku związany z Polskim Radiem; jeden z najbardziej rozpoznawalnych głosów Dwójki. Reprezentował PR w Europejskiej Unii Nadawców (EBU), był jurorem Prix Italia. W 2016 roku wyróżniony Złotym Mikrofonem „za wszechstronność zainteresowań w podejmowaniu rozmaitych wyzwań na polu kultury, za mistrzowski warsztat dziennikarski, wysmakowany gust muzyczny, osobistą kulturę i nienaganną polszczyznę”.