2023-08-28

Rokrocznie od 2019 roku w Gdańsku można posłuchać prawykonań utworów z katalogu PWM na carillon. Tradycja nie ustaje – 9 września na dwóch zabytkowych instrumentach: w Ratuszu Głównego Miasta i w wieży kościoła św. Katarzyny po raz pierwszy zostaną wykonane kompozycje Krzysztofa Meyera i Marty Ptaszyńskiej. Utwory premierowo zagra znakomita gdańska carillonistka Monika Kaźmierczak. 
 

Od czasu prawykonania pierwszego utworu na carillon z katalogu PWM – Trzech wezwań Alka Nowaka – minęło już kilka lat. Przez ten czas spod pióra wybitnych polskich kompozytorów współczesnych wyszło siedem utworów, które zostały wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Do dzieł Elżbiety Sikory, Pawła Mykietyna czy Agaty Zubel dołączą niebawem dzieła Marty Ptaszyńskiej i Krzysztofa Meyera – kompozytorów, których 80. urodziny świętujemy w tym roku.
 

Pierwszym prawykonanym 9 września utworem będzie Memento Krzysztofa Meyera. Jak wyjaśnia kompozytor, „tytuł wyraża niepokój i trwogę w obliczu tego, co dzieje się wokół nas – zarówno w Polsce, jak i na świecie”, co przejawia się także w konstrukcji utworu. „Utwór składa się z trzech odrębnych epizodów, które są oparte na wspólnym materiale dźwiękowym o jednoznacznej dramaturgii, rozpoczynającej się od prostych akordów i przechodzącej do coraz bardziej złożonych współbrzmień. Współbrzmienia te pojawiają się nieregularnie, czasem nawet nieoczekiwanie i tworzą dźwiękowe uniwersum – jego rozwój jest równie nieprzewidywalny jak otaczająca nas rzeczywistość”. Memento wykonane będzie po raz pierwszy na carillonie Ratusza Głównego Miasta o godz.12:00.

Już po samym tytule można łatwo zgadnąć, na który instrument napisała swój utwór Marta Ptaszyńska – kompozycja Dzwony św. Katarzyny powstała z myślą o carillonie znajdującym się w kościele św. Katarzyny w Gdańsku. Nie jest to pierwsze zetknięcie kompozytorki z tym niecodziennym instrumentem. „Wielkie upodobanie do carillonu zawdzięczam instrumentowi w Rockefeller Memorial Chapel Uniwersytetu w Chicago – w uczelni, w której przez ponad 20 lat słuchałam prawie codziennie koncertów carillonistów udając się na prowadzone przeze mnie zajęcia”, wspomina Ptaszyńska. „Kompozycja Dzwony św. Katarzyny inspirowana jest przepiękną sekwencją św. Hildegardy z Bingen (1098–1179) o tytule O Ignis Spiritus (O Ogniu Ducha)”. Ptaszyńska zbudowała utwór z dwóch kontrastujących części zakończonych kodą. Po pierwszej, motorycznej i dynamicznej następuje druga, o medytacyjnym charakterze, oparta na sekwencji św. Hildegardy. Utwór będzie prawykonany na carillonie znajdującym się w wieży kościoła św. Katarzyny o godz. 15:00.

Od 2019 roku katalog Polskiego Wydawnictwa Muzycznego co roku zasilają nowe utwory na carillon. Pokłosiem zamówień kompozytorskich jest także płyta CONTEMPORARY CARILLON wydana przez ANAKLASIS – markę fonograficzną Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Na krążku znalazły się kompozycje zamówione przez Miasto Gdańsk i Muzeum Gdańska u śmietanki polskiej muzyki współczesnej: Aleksandra Nowaka, Elżbiety Sikory, Pawła Mykietyna, Agaty Zubel i Zygmunta Krauzego. Płyta znalazła się w serii SOUNDS, w której promowane są spojrzenia na muzykę współczesną przez pryzmat jej wybitnych interpretatorów i ich instrumentów – tym razem w centrum znalazły się gdańskie carillony, na których zagrała Monika Kaźmierczak, absolwentka gdańskiej Akademii Muzycznej oraz Niderlandzkiej Szkoły Carillonowej w Amersfoort, piastująca funkcję miejskiej carillonistki Gdańska. 

W ramach akcji Instrument Miesiąca PWM co miesiąc przybliża wybrany instrument poprzez ciekawostki, rekomendacje artytów i akcje marketingowe. W sierpniu wyróżniony jest carillon. W związku z tym zachęcamy do śledzenia naszych mediów społecznościowych oraz do zapoznania się z rekomendacjami wydanych przez PWM utworów, które przygotowała Monika Kaźmierczak.