Aktualności
Instrument Miesiąca: akordeonowe rekomendacje Macieja Frąckiewicza
2023-04-18
Maciej Frąckiewicz jest jednym z najaktywniejszym polskich współczesnych akordeonistów. To artysta mocno angażujący się w działania koncertowe i nagraniowe oraz przedsięwzięcia popularyzujące muzykę na ten instrument. Tym razem, w ramach akcji Instrument miesiąca, przygotował subiektywny wybór najciekawszych utworów polskich kompozytorów z katalogu PWM-u. Co poleca?
***
Kiedy myślę „PWM” i „akordeon” to od razu przychodzi mi na myśl twórczość Andrzej Krzanowskiego, którego niemalże cała spuścizna jest związana w tym wydawnictwem. Są to dzieła ponadczasowe i z pewnością zostaną z nami na zawsze.
Także w ciągu ostatnich lat katalog PWM zapełnił się wieloma wartościowymi dziełami przeznaczonymi na akordeon. Z mojej perspektywy wartymi uwagi są:
Andrzej Krzanowski – Kalangra. Dwadzieścia utworów na akordeon
Utwór, od którego zaczynałem swoją przygodę z muzyką współczesną, był to również początek mojej edukacji muzycznej. Być może dzięki temu cyklowi zostało mi zaszczepione zainteresowanie do nowych brzmień i nieklasycznych struktur muzycznych. Szczególnie polecam nauczycielom i ich najmłodszym podopiecznym.
Andrzej Krzanowski – cykl Reliefów akordeonowych (I, II, VI, VII)
Każdy z nich jest osobnym muzycznym kosmosem (inna faktura, inne prowadzenie narracji), można się tutaj doszukać zaadaptowania systemów modi (kojarzonych chyba najbardziej z muzyką Oliviera Messiaena). Dzięki temu te utwory, wykonane jeden po drugim, tworzą swoiste meta-dzieło.
Relief VI przeznaczony jest na niecodzienny instrument – akordeon basowy. We fragmentach rapsodycznych instrument dudni w swoisty sposób, z goła inny niż klasyczny akordeon. To jeden z nielicznych utworów przeznaczonych na ten rodzaju akordeonu w ogóle.
Relief VII na akordeon i perkusję to rozedrgana muzyczna impresja, pełna nieoczywistych brzmień, tremoli, wibracji oraz swoistej tajemniczej aury, często niemal metafizycznej.
Zygmunt Krauze – Portret Kochanki na akordeon
Wyjątkowy utwór, swego rodzaju kadencja z koncertu tego kompozytora. Zarówno język tego utworu, jak i jego forma są jedyne w swoim rodzaju, bardzo dla niego charakterystyczne. Dzieło to również świetnie sprawdziło się w dyskursie z warstwą wizualną, zawarłem je w swoim projekcie audiowizualnym pt. See you in a Dreamland. Portrait of a lover, do którego zrobiłem również warstwę wideo.
Maciej Frąckiewicz poleca nuty z katalogu PWM, fot. archiwum kompozytora
Aleksander Nowak – Satin na wiolonczelę i akordeon
Jedyny utwór na akordeon i wiolonczelę w katalogu PWM, również pierwszy, przy którym współpracowałem z wydawnictwem, nagrałem go także w duecie z Magdaleną Bojanowicz na płytę. Świetnie wykorzystuje barwy tych dwóch z pozoru dalekich od siebie instrumentów, które niemalże stapiają się brzmieniowo, tworząc swoistą tkankę dźwiękowa, często są nie do odróżnienia. Mam do niego bardzo duży sentyment. Jeden z najczęściej wykonywanych polskich utworów na ten skład wykonawczy, grają go również moi studenci.
Bronisław Kazimierz Przybylski – La Folia na akordeon
Te wariacje i fuga na temacie hiszpanko-portugalskiej melodii ludowej z XIV wieku to wyjątkowe dzieło. Jest nie tylko jednym z utworów wypełniających brak muzyki dawnych epok w literaturze akordeonowej, ale również świetnie wykorzystującym walory instrumentu koncertowego i możliwości wirtuozowskie akordeonisty. Zdecydowana rekomendacja w procesie dydaktycznym w szkołach muzycznych II stopnia.
Bronisław Kazimierz Przybylski – Concerto classico na akordeon i orkiestrę
Pierwsza część w bardzo klasycznym stylu, ale z mocno schromatyzowanymi kadencjami; bardzo piękna, niemalże minimalistyczna i jedyna w swoim rodzaju część druga oraz wymagające technicznie ostatnie ogniwo – wariacje. Utwór bardzo chętnie grywany przez akordeonistów (również przeze mnie), jak i orkiestry. Funkcjonuje w dwóch wersjach, z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej oraz smyczkowej z perkusją.
Zygmunt Krauze – Koncert na akordeon i orkiestrę oraz Aleksander Lasoń – Concerto „Harmonium” na akordeon amplifikowany i orkiestrę
Dwa koncerty sporych rozmiarów naszych obecnie jednych z najważniejszych żyjących polskich kompozytorów.
Mikołaj Górecki – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową, op. 61 oraz Paweł Łukaszewski – Koncert na akordeon i orkiestrę smyczkową
Wspaniałe koncerty z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej, miejscami przywodzące na myśl nawet muzykę filmową.
Mając w katalogu PWM aż tyle świetnych koncertów akordeonowych aż szkoda, że ten instrument tak rzadko gości na scenach filharmonicznych z towarzyszeniem orkiestr. Działajmy wspólnie, aby to się zmieniało i ta piękna literatura dotarła do jak najszerszego grona melomanów.
***
Rekomendowane publikacje pochodzą z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Możecie je znaleźć w naszym e-sklepie, w księgarni stacjonarnej w Krakowie i dobrych księgarniach muzycznych. W formie elektronicznej szukajcie na www.nkoda.com.
Najczęściej czytane:
Blisko 400 muzyków i chórzystów, boska interwencja i absolutny triumf kompozytora – prawykonanie oratorium pasyjnego Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa w 1838 r. wprost zelektryzowało muzyczną Warszawę. Dzieło to uznaje się za najwybitniejsze osiągnięcie polskiej muzyki religijnej XIX wieku. Dlaczego jednak do premierowego wykonania doszło dopiero w czerwcu, nie zaś – jak zamierzał twórca – w czasie Wielkiego Tygodnia? W kolejnej odsłonie cyklu Historia pewnego utworu przyjrzymy się niedotrzymanym obietnicom i przetrzymanym nutom.
Fundacja Pamięci Johna Simona Guggenheima (The John Simon Guggenheim Memorial Foundation) ogłosiła tegorocznych stypendystów Guggenheima – 198 wybitnych osób ze świata nauki i sztuki współczesnej, reprezentujących 53 dyscypliny, wybranych w rygorystycznym procesie aplikacji spośród prawie 3500 kandydatów. Wśród stypendystów, którzy otrzymali grant na realizację swojej działalności, jest Krzysztof Wołek – kompozytor związany z Polskim Wydawnictwem Muzycznym.
Écoute na sopran i kwartet smyczkowy jest nową wersją kompozycji Słuchaj na sopran, klarnet, skrzypce, perkusję i fortepian, której prawykonanie odbyło się w grudniu ubiegłego roku w podczas bydgoskiego Festiwalu Art Mintaka. 22 kwietnia dzieło zostanie wykonane po raz pierwszy podczas paryskiego festiwalu, prezentującego najnowszą muzykę europejską.
Jagoda Szmytka jest kompozytorką, artystką i badaczką artystyczną. Muzykę łączy ze sztukami pięknymi i głęboką refleksją z zakresu takich dziedzin humanistyki, jak filozofia, estetyka czy historia sztuki. W katalogu jej twórczości znajdziemy m.in. dzieła solowe, utwory pisane na amplifikowane zespoły kameralne, instalacje performatywne, a także kompozycje wpisujące się w konwencję teatru muzycznego. W kwietniu, jako nasza Kompozytorka Miesiąca, odkrywa przed nami tajemnice procesu twórczego i zaprasza w gościnne progi swojej pracowni kompozytorskiej.
Aż trzy publikacje książkowe wydane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne w minionym roku zostały nominowane w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku 2024. Jury doceniło pozycje: Muzyka Polska po Szymanowskim Adriana Thomasa, Estetyka muzyki Rogera Scrutona oraz Karnawał zwierząt Piotra Kamińskiego.
Jean-Philippe Rameau (1683-1764) wzbudzał wiele emocji. Wywarł nieoceniony wpływ na bieg historii i teorii muzyki, a jego spojrzenie na zasady rządzące kompozycją było – jak na XVIII wiek – innowacyjne. Postać francuskiego muzyka o wszechstronnych zainteresowaniach i oświeceniowym umyśle przybliża Christophe Rousset w najnowszej Małej Monografii wydanej przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Premiera książki już dziś.
Natura, budząca się znów do życia feerią barw i zapachów, przynosi nam także nowe, wiosenne bogactwo dźwięków i muzycznych inspiracji. Kwiecień witamy prawykonaniami dwóch dzieł z katalogu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego: Karatachi no Hana Marcela Chyrzyńskiego we Wrocławiu i SurVanTutti Hanny Kulenty w Krakowie.
Filharmonia Świętokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach ogłasza konkurs kompozytorski na utwór symfoniczny inspirowany nowelą Stefana Żeromskiego „Puszcza jodłowa”, a w szczególności jednym z zawartych w niej wątków: historycznym, przyrodniczym lub magicznym. Konkurs wpisuje się w Rok Stefana Żeromskiego – 20 listopada 2025 minie bowiem setna rocznica śmierci pisarza.
Podczas Gali Muzyki Klasycznej, która odbyła się w 30 marca w siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, poznaliśmy laureatów Fryderyków – najważniejszych polskich nagród fonograficznych, przyznanych w dwunastu kategoriach. ANAKLASIS, marka prężnie działającą pod auspicjami Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, została uhonorowana aż trzema statuetkami.
Józef Koffler uznawany dziś za „pierwszego polskiego dodekafonistę” będzie bohaterem spotkania organizowanego przez Związek Kompozytorów Polskich, które zwieńczy prawykonanie odnalezionego po dziewięćdziesięciu latach od powstania Kwartetu smyczkowego op. 20.
